बिहारमधील तीनकाठियामध्ये व्यवस्था, नीळ लागवडीसाठी किती जमीन राखीव ठेवायची होती?

योग्य उत्तर 03/20 आहे.

Key Points

• चंपारण हे नीळ लागवडीचे महत्त्वाचे ठिकाण होते.
• चंपारण हा उत्तर-पश्चिम बिहारमधील एक जिल्हा आहे. तो ब्रिटिश भारतातील बिहार आणि ओरिसा प्रांतातील तिरहुत विभागाचा भाग बनला.
• तथापि, 1813 मध्ये बारा गावात पहिला नील कारखाना सुरू झाला.
• 1850 पर्यंत, चंपारणमध्ये नीळ हे प्रामुख्याने उत्पादित केलेले पीक बनले होते, अगदी साखरेची जागा घेतली.
• चंपारणमधील नीळ लागवडीची मुख्य पद्धत तीनकाठिया पद्धत होती.
• यामध्ये, रयतवर त्याच्या जमिनीच्या प्रति बीघा तीन काठा नीळ म्हणजेच त्याच्या जमिनीच्या 3/20व्या भागावर (1 बीघा = 20 काठा) शेती करण्याचे बंधन होते .
• बिहारमध्ये एक बिघा ही लोकप्रिय जमीन आहे आणि ती एक एकरपेक्षा थोडी कमी आहे.
• 1900 नंतर, युरोपीय कृत्रिम नीळच्या स्पर्धेमुळे बिहारमधील नीळ कारखाने कमी होऊ लागले आणि ब्रिटिशांनी शेतकऱ्यांचे शोषण सुरू केले.
• 1917 चा चंपारण सत्याग्रह ही भारतातील गांधींच्या नेतृत्वाखालील पहिली सत्याग्रह चळवळ होती. नुसते पैसे देऊन नीळ पिकवावा लागत असल्याच्या विरोधात शेतकरी आंदोलन करत होते.