खालीलपैकी कृत्रिम परिसंस्थेचे उदाहरण कोणते ?

संकल्पना:

परिसंस्था 

सर्व सजीव जसे की वनस्पती, प्राणी, सूक्ष्मजीव आणि मनुष्य तसेच भौतिक परिसर एकमेकांशी परस्परसंबंध साधतात आणि निसर्गातील संतुलन राखतात. आणि पर्यावरणामधील निर्जीव घटकांसह त्या त्या क्षेत्रातील सर्व परस्परसंबंध साधणारे जीव हे एक परिसंस्था तयार करतात.

• जैविक घटक: या घटकात उत्पादक, ग्राहक आणि विघटन करणारे सजीव समाविष्ट आहेत. सर्व सजीवांचा वातावरणामधील इतर जीवांवर थेट किंवा अप्रत्यक्ष प्रभाव असतो. उदा. वनस्पती, प्राणी, सूक्ष्मजीव इ.
• अजैविक घटकः पर्यावरणातील सर्व सेंद्रिय घटक, तसेच निसर्गाची निर्जीव आणि रासायनिक रचना असे घटक आहेत. उदा: दगड, पाणी, ह्यूमस (सेंद्रिय कचरा), हवा इ

स्पष्टीकरणः

परिसंस्थेचे दोन प्रकार आहेत -

• नैसर्गिक परिसंथा - नैसर्गिकरित्या अस्तित्वात येणाऱ्या आणि मानवांच्या कोणत्याही हस्तक्षेपाशिवाय टिकू शकणाऱ्या या परिसंस्था आहेत. जंगल, पर्वत, नद्या, गवताळ जमीन इ. ही नैसर्गिक पर्यावरणातील उदाहरणे आहेत.
• मानवनिर्मित किंवा कृत्रिम परिसंथा - जेव्हा मनुष्य आपले उद्दीष्ट साध्य करण्यासाठी आधीच अस्तित्त्वात असलेल्या परिसंस्थेमध्ये बदल करतो किंवा नैसर्गिक परिस्थितीची नक्कल करणारी स्वत: ची एक परिसंथा तयार करतो तेव्हा त्यास कृत्रिम परिसंथा असे म्हटले जाते. या प्रकारच्या परिसंथांच्या उदाहरणांमध्ये एक्वैरियम, पीकांची शेते, गार्डन्स, धरणे, तलाव, छोटी तळीअशा परिसंथांचा समावेश आहे.
  • याचे कारण म्हणजे, तलाव आणि छोटी तळी देखील कृत्रिम असू शकतात. परंतु वन हे केवळ नैसर्गिक अधिवास म्हणून विकसित होऊ शकते.

छोट्या तलावाचे इकोसिस्टम - कृत्रिम इकोसिस्टम

वन परिसंथा - नैसर्गिक पर्यावरण

गवताळ प्रदेश - नैसर्गिक पर्यावरण