खालीलपैकी कोणते पौगंडावस्थेत विकसित होत नाही?

बालपण म्हणजे मानवी आयुष्याचा कालावधी, जन्मापासून तारुण्य पर्यंत. त्यात विकासाच्या अनेक टप्प्यांचा समावेश होतो आणि 'पौगंडावस्था' हा त्यापैकी एक आहे.

• पौगंडावस्था हा लॅटिन शब्द 'Adolescere' पासून आला आहे ज्याचा अर्थ 'प्रौढ होण्यासाठी वाढणे' असा होतो. हा एक टप्पा आहे जो '12 ते 19 वर्षे' वयोगटातील असतो.

Key Points

पौगंडावस्थेतील संज्ञानात्मक विकासात्मक बदल:

• पौगंडावस्थेतील विचार अधिक अमूर्त, तार्किक आणि आदर्शवादी बनतात. ते त्यांच्या स्वतःच्या विचारांचे परीक्षण करण्यास, इतरांच्या विचारांचे निरीक्षण करण्यास आणि इतर त्यांच्याबद्दल काय विचार करीत आहेत हे पाहण्यास अधिक सक्षम बनतात.
• हा एक टप्पा आहे ज्यामध्ये विकसित ओळख किशोरांना त्यांच्या क्षमतेवर विश्वास प्रदान करते. पौगंडावस्थेतील ओळख निर्माण होण्यावर सांस्कृतिक पार्श्वभूमी, कौटुंबिक आणि सामाजिक मूल्ये, वांशिक पार्श्वभूमी इत्यादी अनेक घटकांचा प्रभाव असतो.
• पौगंडावस्थेतील काही विशिष्ट अभिरुची  असतात जी वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये येतात, त्यापैकी सर्वात महत्त्वाच्या म्हणजे मनोरंजनात्मक अभिरुची, सामाजिक अभिरुची, वैयक्तिक अभिरुची, शैक्षणिक अभिरुची, व्यावसायिक अभिरुची, धार्मिक अभिरुची आणि प्रतिष्ठेच्या चिन्हामध्ये अभिरुची.
• किशोरवयीन मुलांची तर्क करण्याची क्षमता विकसित केल्याने त्यांना संज्ञानात्मक आणि सामाजिक जागरूकतेबाबत एक नवीन पातळी मिळते. या अवस्थेदरम्यान, किशोरवयीन विचार वास्तविक ठोस अनुभवांच्या पलीकडे विस्तारतात आणि ते त्यांच्याबद्दल अमूर्त शब्द आणि तर्काने अधिक विचार करू लागतात.

म्हणून, असा निष्कर्ष काढता येईल की 'अहम-केंद्रीवाद' पौगंडावस्थेत विकसित होत नाही.

Hint

अहम-केंद्रीवाद​​:

• हे पूर्व बाल्यावस्थेत विकसित होते. विचार करणे आत्मकेंद्री असते, म्हणजेच या वयातील मूल दुसऱ्याचा दृष्टिकोन समजू शकत नाही.
• या अर्थाने, या वयोगटातील मूल असा विचार करतो की तो/ती जे विचार करतात आणि समजतात ती सर्वांची समज असते आणि यापलीकडे दुसरा कोणताही दृष्टिकोन असू शकत नाही.