राज्यघटनेच्या पाचव्या आणि सहाव्या परिशिष्टा शी संबंधित खालीलपैकी कोणते विधान बरोबर नाही?

  1. राष्ट्रपतींना केंद्र सरकारशी सल्लामसलत करून अनुसूचित क्षेत्र घोषित करण्याच्या तरतुदींचा अधिकार आहे
  2. केंद्राच्या कार्यकारी अधिकाराचा विस्तार अनुसूचित क्षेत्रांच्या प्रशासनाबाबत राज्यांना निर्देश देण्यापर्यंत आहे
  3. आदिवासी सल्लागार परिषदेत 20 सदस्य असतात, ज्यापैकी तीन चतुर्थांश सदस्य राज्य विधानसभेतील अनुसूचित जमातींचे प्रतिनिधी असतात.
  4. राज्यपालांना निर्देश देण्याचा अधिकार आहे की संसद किंवा राज्य विधानमंडळाचा कोणताही विशिष्ट कायदा अनुसूचित क्षेत्राला लागू होत नाही किंवा विशिष्ट बदल आणि अपवादांसह लागू होत नाही.

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : राष्ट्रपतींना केंद्र सरकारशी सल्लामसलत करून अनुसूचित क्षेत्र घोषित करण्याच्या तरतुदींचा अधिकार आहे
Free
UPSC CDS 01/2025 General Knowledge Full Mock Test
8.1 K Users
120 Questions 100 Marks 120 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

पर्याय 1 बरोबर नाही.

Key Points

  • राष्ट्रपतींना एखादे क्षेत्र अनुसूचित क्षेत्र म्हणून घोषित करण्याचा अधिकार आहे.
  • तो संबंधित राज्याच्या राज्यपालांशी सल्लामसलत करून त्याचे क्षेत्रफळ वाढवू किंवा कमी करू शकतो, त्याच्या सीमारेषा बदलू शकतो, असा पदनाम रद्द करू शकतो किंवा क्षेत्रावर अशा पुनर्रचनासाठी नवीन आदेश देऊ शकतो. म्हणून, पर्याय 1 योग्य नाही.
  • घटनेचे पाचवे परिशिष्ट आसाम, मेघालय, त्रिपुरा आणि मिझोराम ही चार राज्ये वगळता कोणत्याही राज्यातील अनुसूचित क्षेत्रे आणि अनुसूचित जमातींचे प्रशासन आणि नियंत्रण यांच्याशी संबंधित आहे.
  • सध्या (2019), भारतातील दहा राज्यांमध्ये अनुसूचित क्षेत्रे आहेत.
  • हे आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, झारखंड, छत्तीसगड, गुजरात, हिमाचल प्रदेश, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, ओडिशा आणि राजस्थान आहेत.
  • केंद्राच्या कार्यकारी अधिकाराचा विस्तार अनुसूचित क्षेत्रांच्या प्रशासनाबाबत राज्यांना निर्देश देण्यापर्यंत आहे.
  • आदिवासी सल्लागार परिषदेमध्ये 20 सदस्य असतात, त्यापैकी तीन चतुर्थांश सदस्य राज्य विधानसभेतील अनुसूचित जमातींचे प्रतिनिधी असतात.
  • राज्यपालांना निर्देश देण्याचा अधिकार आहे की संसद किंवा राज्य विधानमंडळाचा कोणताही विशिष्ट कायदा अनुसूचित क्षेत्रासाठी लागू होत नाही किंवा विशिष्ट बदल आणि अपवादांसह लागू होत नाही.
Latest CDS Updates

Last updated on Jun 26, 2025

-> The UPSC CDS Exam Date 2025 has been released which will be conducted on 14th September 2025.

-> Candidates had applied online till 20th June 2025.

-> The selection process includes Written Examination, SSB Interview, Document Verification, and Medical Examination.  

-> Attempt UPSC CDS Free Mock Test to boost your score.

-> Refer to the CDS Previous Year Papers to enhance your preparation. 

More Local Government Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti mastar teen patti gold download apk online teen patti real money