Question
Download Solution PDFभारतात हरितक्रांतीमुळे खालीलपैकी कोणत्या उत्पादनात वाढ झाली होती?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर गहू हे आहे.
Key Points
- भारतातील हरितक्रांतीमुळे गहू पिकांच्या उत्पादनात सर्वाधिक वाढ झाली होती.
- हरितक्रांतीची सुरुवात 1965 मध्ये भारतीय कृषी क्षेत्रामध्ये उच्च उत्पन्न देणारी विविधता (HYV) वाणांच्या प्रथम परिचयाने झाली होती.
- हे उत्तम आणि अधिक कार्यक्षम सिंचन आणि पिकाला चालना देण्यासाठी खतांचा योग्य वापर यांच्याशी जोडले गेले होते.
- हरितक्रांतीचा परिणाम म्हणजे, अन्नधान्याच्या बाबतीत भारत स्वयंपूर्ण बनला.
- गव्हाच्या पिकांमधील हे HYV वाण अधिक यशस्वी आणि योग्य सिंचन असलेल्या प्रदेशांमध्ये अत्यंत प्रभावी होते.
Additional Information
- 1967-68 ते 1977-78 या कालावधीत, पसरलेल्या हरितक्रांतीने भारताची स्थिती, अन्नाची कमतरता असलेल्या देशापासून जगातील अग्रगण्य कृषी राष्ट्रांमध्ये बदलली.
- 20 व्या शतकाच्या मध्यापासून, विकसनशील देशांनी नवीन, उच्च-उत्पादन देणार्या विविध प्रकारचे वाण आणल्यामुळे अन्नधान्याच्या उत्पादनात (विशेषतः गहू आणि तांदूळ) हरितक्रांतीमुळे मोठी वाढ झाली.
- हरितक्रांती हा 1960 च्या दशकात नॉर्मन बोरलॉग यांनी सुरू केलेला एक प्रयत्न होता.
- जागतिक हरितक्रांतीचे जनक म्हणून त्यांना ओळखले जाते.
- गव्हाचे उच्च उत्पन्न देणारे वाण (HYVs) विकसित करण्याच्या कार्यासाठी त्यांना 1970 मध्ये नोबेल शांतता पारितोषिकाने सन्मानित करण्यात आले होते.
- भारतात, हरितक्रांतीचे नेतृत्व प्रामुख्याने एम. एस. स्वामिनाथन यांनी केले होते.
- इतर संबंधित क्रांती:
- नील - मत्स्य उत्पादन
- रजत तंतू - कापूस उत्पादन
- हरित - कृषी उत्पादन
- काळी - पेट्रोलियम उत्पादन
- राखाडी - खत उत्पादन
- गुलाबी - कांदे, कोळंबी उत्पादन
- लाल - मांस, टोमॅटो उत्पादन
- रजत - अंडी उत्पादन
Last updated on Jun 30, 2025
-> The Staff Selection Commission has released the SSC GD 2025 Answer Key on 26th June 2025 on the official website.
-> The SSC GD Notification 2026 will be released in October 2025 and the exam will be scheduled in the month of January and February 2026.
-> The SSC GD Merit List is expected to be released soon by the end of April 2025.
-> Previously SSC GD Vacancy was increased for Constable(GD) in CAPFs, SSF, Rifleman (GD) in Assam Rifles and Sepoy in NCB Examination, 2025.
-> Now the total number of vacancy is 53,690. Previously, SSC GD 2025 Notification was released for 39481 Vacancies.
-> The SSC GD Constable written exam was held on 4th, 5th, 6th, 7th, 10th, 11th, 12th, 13th, 17th, 18th, 19th, 20th, 21st and 25th February 2025.
-> The selection process includes CBT, PET/PST, Medical Examination, and Document Verification.
-> The candidates who will be appearing for the 2026 cycle in the exam must attempt the SSC GD Constable Previous Year Papers. Also, attempt SSC GD Constable Mock Tests.