सौर चित्रकला, एक आदिवासी कला प्रकार, भारतातील कोणत्या राज्यात समुदायांद्वारे पारंपरिकपणे केला जातो?

योग्य उत्तर ओडिशा आहे.

मुख्य मुद्दे

• सौर चित्रकला हा ओडिशा, भारतातील सौरा जमातीतून उद्भवलेला एक आदिवासी कला प्रकार आहे.
• ही चित्रे पारंपरिकपणे घरांच्या भिंतींवर काढली जातात आणि दैनंदिन जीवन, धार्मिक पद्धती आणि निसर्ग यांचे चित्रण करतात.
• सौरा कलेमध्ये माती, पाने आणि तांदळाच्या पिठापासून बनवलेल्या नैसर्गिक रंगांचा वापर केला जातो, ज्यामुळे ती पर्यावरणास अनुकूल आणि टिकाऊ बनते.
• या चित्रांची वैशिष्ट्ये म्हणजे भौमितिक नमुने आणि गुंतागुंतीचे तपशील, जे अनेकदा वारली कलेसारखे दिसतात परंतु विशिष्ट आकृतिबंधांसह.
• सौरा कलेला सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व आहे कारण ती आशीर्वाद प्राप्त करण्यासाठी आणि आदिवासी लोककथांचे चित्रण करण्यासाठी वापरली जाते.

अतिरिक्त माहिती

• सौरा जमात:
  • सौरा जमात ही ओडिशातील सर्वात जुन्या जमातींपैकी एक आहे आणि ती तिच्या समृद्ध सांस्कृतिक वारशासाठी आणि पारंपरिक पद्धतींसाठी ओळखली जाते.
  • ते प्रामुख्याने ओडिशातील गंजाम, रायगड आणि कोरापुट जिल्ह्यांमध्ये राहतात.
  • ही जमात स्वतःची वेगळी भाषा आणि रूढी पाळते, ज्यामुळे भारतीय आदिवासी संस्कृतीच्या विविधतेला हातभार लागतो.
• कलात्मक तंत्रे:
  • सौरा चित्रे पूर्व-रेखाटण न करता मुक्तहस्त रेखाचित्राने तयार केली जातात, ज्यामुळे कलाकाराचे कौशल्य दिसून येते.
  • चित्रांमधील आकृत्या शैलीबद्ध असून त्यात काठीसारखे मानवी आणि प्राणी आकार असतात.
  • विषय अनेकदा निसर्ग, शिकार, विधी आणि सामुदायिक कार्यांभोवती फिरतात.
• वारली कलेशी तुलना:
  • सौरा कला आणि वारली कला अनेकदा समान भौमितिक नमुन्यांमुळे गोंधळात टाकल्या जातात.
  • वारली कलेच्या विपरीत, सौरा कला अधिक धार्मिक आणि आध्यात्मिक विषयांवर लक्ष केंद्रित करते.
  • सौरा चित्रांमध्ये गुंतागुंतीच्या सीमा असतात आणि त्या आकृतिबंधांनी अधिक दाट भरलेल्या असतात.
• जतन करण्याचे प्रयत्न:
  • प्रदर्शने आणि कार्यशाळांद्वारे सौरा कला जतन आणि प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत.
  • ओडिशातील सरकारी उपक्रम आदिवासी कारागिरांना या पारंपरिक कला प्रकाराला टिकवून ठेवण्यासाठी प्रोत्साहित करतात.
  • सौरा कलेने तिच्या सौंदर्यदृष्ट्या आकर्षक आणि सांस्कृतिक महत्त्वासाठी आंतरराष्ट्रीय मान्यता मिळवली आहे.