Question
Download Solution PDFभारतीय संविधानातील कोणता अनुच्छेद मूलभूत कर्तव्यांशी संबंधित आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर 51A आहे.
Key Points
- मूलभूत कर्तव्ये:
- भाग IV A भारतीय संविधानात अनुच्छेद 51A समाविष्ट आहे, जे मूलभूत कर्तव्यांशी संबंधित आहे .
- सोव्हिएत संविधान (USSR) जिथे मूलभूत कर्तव्यांची कल्पना आली.
- 1976 मध्ये स्वरण सिंग समितीने मूलभूत कर्तव्यांची शिफारस केली होती .
- 1976 च्या 42 व्या दुरुस्ती कायद्याद्वारे भारतीय संविधानात दहा मूलभूत कर्तव्ये जोडण्यात आली.
- मुलभूत कर्तव्ये कायदेशीर कारवाईच्या अधीन नाहीत जोपर्यंत तरतुदीमध्ये स्पष्टपणे सांगितले जात नाही, मूलभूत अधिकारांच्या विरूद्ध, जे न्याय्य आहेत.
Additional Information
- 1976 च्या 42 व्या संविधानदुरुस्ती कायद्याने दहा मूलभूत कर्तव्ये जोडली.
- 2002 मध्ये 86 वी संविधानदुरुस्ती संमत करण्यात आली आणि त्यात अकराव्या मूलभूत कर्तव्याची भर पडली .
- अनुच्छेद 51A मध्ये नमूद केल्यानुसार मूलभूत कर्तव्यांची यादी:
|
अ. क्र. |
मूलभूत कर्तव्ये |
|
1. |
भारतीय संविधानाचे पालन करा आणि त्याचे आदर्श आणि संस्था, राष्ट्रध्वज आणि राष्ट्रगीत यांचा आदर करne |
|
2. |
राष्ट्रीय स्वातंत्र्य लढ्याला प्रेरणा देणाऱ्या उदात्त आदर्शांची कदर करा आणि त्यांचे अनुसरण करणे |
|
3. |
भारताचे सार्वभौमत्व, एकता आणि अखंडता टिकवून ठेवणे |
|
4. |
देशाचे रक्षण करा आणि राष्ट्रसेवा करणे |
|
5. |
धार्मिक, भाषिक आणि प्रादेशिक किंवा विभागीय विविधतेच्या पलीकडे जाऊन भारतातील सर्व लोकांमध्ये सामंजस्य आणि समान बंधुभावाची भावना वाढवणे आणि स्त्रियांच्या प्रतिष्ठेला अपमानास्पद वागणूक देणे. |
|
6. |
देशाच्या संमिश्र संस्कृतीच्या समृद्ध वारशाचे मूल्य आणि जतन करा |
|
7. |
जंगले, तलाव, नद्या आणि वन्यजीवांसह नैसर्गिक पर्यावरणाचे संरक्षण आणि सुधारणा करणे आणि सजीव प्राण्यांबद्दल सहानुभूती बाळगणे |
|
8. |
वैज्ञानिक स्वभाव, मानवतावाद आणि चौकशी आणि सुधारणेची भावना विकसित करणे |
|
9. |
सार्वजनिक मालमत्तेचे रक्षण करा आणि हिंसाचार टाळणे |
|
10. |
वैयक्तिक आणि सामूहिक क्रियाकलापांच्या सर्व क्षेत्रात उत्कृष्टतेसाठी प्रयत्न करा जेणेकरून राष्ट्र सतत प्रयत्न आणि यशाच्या उच्च स्तरांवर पोहोचेल |
|
11. |
सहा ते चौदा वर्षे वयोगटातील त्याच्या पाल्याला किंवा वॉर्डला शिक्षणाची संधी देणे. |
Last updated on Jul 8, 2025
-> The Staff Selection Commission released the SSC GD 2025 Answer Key on 26th June 2025 on the official website.
-> The SSC GD Notification 2026 will be released in October 2025 and the exam will be scheduled in the month of January and February 2026.
-> Now the total number of vacancy is 53,690. Previously, SSC GD 2025 Notification was released for 39481 Vacancies.
-> The selection process includes CBT, PET/PST, Medical Examination, and Document Verification.
-> The candidates who will be appearing for the 2026 cycle in the exam must attempt the SSC GD Constable Previous Year Papers. Also, attempt SSC GD Constable Mock Tests.