केंद्रीय अर्थसंकल्प तयार करुन संसदेत सादर करण्यासाठी खालीलपैकी कोण जबाबदार आहे?

योग्य उत्तर आर्थिक व्यवहार विभाग आहे.

• केंद्रीय अर्थसंकल्प :
  • भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद 112 मध्ये 'वित्तीय विधान ' या शब्दाची व्याख्या केंद्रीय अर्थसंकल्प म्हणूनही केली जाते.
  • त्या विशिष्ट वर्षाच्या शासनाच्या अंदाजित पावती व खर्चाचे विधान आहे.
  • ते आता फेब्रुवारीच्या शेवटच्या दिवसाऐवजी 1 फेब्रुवारी रोजी सादर केले जाईल जेणेकरून अर्थसंकल्पातील तरतुदी पूर्ण होण्यास पुरेसा वेळ मिळाला पाहिजे.
  • 2017 नंतर रेल्वे बजेट केंद्रीय अर्थसंकल्पात विलीन झाले.
  • अर्थसंकल्पातील अर्थव्यवस्था विभागाच्या अर्थसंकल्पीय विभागाकडे अर्थसंकल्पाची जबाबदारी दिली जाते .
• आर्थिक व्यवहार विभाग :
  • केंद्र सरकारची आर्थिक धोरणे आणि कार्यक्रम तयार करण्यासाठी ही एक नोडल एजन्सी आहे जी आर्थिक व्यवस्थापनाच्या देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय बाबींवर प्रभाव पाडते.
  • केंद्रीय अर्थसंकल्प तयार करणे ही या विभागाची सर्वात महत्त्वाची भूमिका आहे.

اور

• महसूल विभागः
  • हा विभाग थेट व अप्रत्यक्ष युनियन कराशी संबंधित बाबींचा विचार करतो .
  • केंद्रीय प्रत्यक्ष कर बोर्ड (सीबीडीटी) आणि केंद्रीय अप्रत्यक्ष कर व सीमाशुल्क मंडळ (सीबीआयसी) महसूल विभागाच्या देखरेखीखाली काम करतात.
• वित्तीय सेवा विभाग :
  • बँक, विमा कंपन्या इत्यादी संस्थांद्वारे पुरविल्या जाणा financial्या वित्तीय सेवा वित्तीय सेवा विभागाच्या अखत्यारीत येतात.
  • पेंशन फंड नियामक आणि विकास प्राधिकरण (पीएफआरडीए) वित्तीय सेवा विभागाच्या देखरेखीखाली काम करते.
• खर्च विभाग :
  • पी उब्लिक फायनान्शियल मॅनेजमेंट सिस्टम (पीएफएमएस) आणि वित्तविषयक गोष्टींशी संबंधित असलेल्या वस्तू देखरेखीसाठी ही एक नोडल एजन्सी आहे.
  • नॅशनल इंस्टिट्यूट ऑफ फायनान्शियल मॅनेजमेंट (एनआयएफएम) , फरीदाबाद हे खर्च विभागाच्या प्रशासकीय नियंत्रणाखाली आहेत.

• वर नमूद केलेले सर्व विभाग भारत सरकारच्या वित्त मंत्रालयाच्या अखत्यारीत येतात.