खालीलपैकी कोणता भाग जखमी झाल्यास माणसाची स्मरणशक्ती कमकुवत होते?

संकल्पना:

• मेंदू हा आपल्या शरीराचा मध्यवर्ती माहिती प्रक्रिया करणारा अवयव आहे आणि तो ‘आदेश आणि नियंत्रण प्रणाली’ म्हणून कार्य करतो.
• हे ऐच्छिक हालचाली, शरीराचे संतुलन, महत्त्वाच्या अनैच्छिक अवयवांचे कार्य (उदाहरणार्थ, फुफ्फुसे, हृदय, वृक्क, इत्यादी.), तापनियमन, भूक आणि तहान, आपल्या शरीरातील दैनिक (24-तास) लय, अनेक अंतःस्रावी ग्रंथींच्या प्रक्रिया आणि मानवी वर्तन नियंत्रित करते.
• दृष्टी, श्रवण, भाषण, स्मृती, बुद्धिमत्ता, भावना आणि विचार यांच्या प्रक्रियेसाठी देखील हे स्थान आहे.
• मेंदू तीन प्रमुख भागांमध्ये विभागला जाऊ शकतो: (i) अग्रमस्तिष्क, (ii) मध्यमस्तिष्क आणि (iii) पश्चमस्तिष्क

1. अग्रमस्तिष्कामध्ये प्रमस्तिष्क, चेतक आणि अधःश्चेतक असतात
2. मध्यमस्तिष्क हे अग्रमस्तिष्कातील चेतक/अधःश्चेतक आणि पश्चमस्तिष्काच्या अनुसेतुमध्ये स्थित असते. प्रमस्तिष्क वाहिनी नावाचा कालवा मध्यमस्तिष्कामधून जातो. मध्यमस्तिष्काच्या पृष्ठीय भागामध्ये मुख्यतः चार गोल शोथ (खंड) असतात ज्यांना पिंडचतुष्क म्हणतात.
3. पश्चमस्तिष्कामध्ये अनुसेतु, अनुमस्तिष्क आणि मज्जा (याला मतसरषकपुच्छ देखील म्हणतात) यांचा समावेश होतो.

स्पष्टीकरण:

• प्रमस्तिष्क हा अग्रमस्तिष्काचा एक भाग आहे.
• त्याचे दोन भाग असतात ज्याला प्रमस्तिष्क गोलार्ध म्हणतात.
• हे मेंदूच्या अग्रमस्तिष्क, ऊर्ध्व आणि पार्श्व बाजू बनवते.
• हा मेंदूचा 80% भाग बनवणारा सर्वात मोठा भाग आहे.
• मानवी मेंदूतील प्रमस्तिष्क हे बुद्धिमत्ता, स्मृती आणि भावनांचे केंद्र आहे. हा मेंदूचा मुख्य विचार करणारा भाग आहे.
• आपले सर्व विचार, संवेदना, क्रिया आणि हालचाली प्रमस्तिष्काद्वारे नियंत्रित केल्या जातात.
• हे स्वैच्छिक स्नायूंच्या हालचालींचे समन्वय साधते आणि मुद्रा आणि संतुलन राखण्यास मदत करते.
• अशा प्रकारे, जर व्यक्तीची स्मरणशक्ती कमकुवत झाली तर ते प्रमस्तिष्काच्या दुखापतीमुळे असू शकते

​

Additional Information

• मज्जामध्ये श्वसन, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रतिक्षेप आणि जठर स्राव नियंत्रित करणारी केंद्रे असतात.
• अनेक चेतांसाठी अतिरिक्त जागा प्रदान करण्यासाठी अनुमस्तिष्कामध्ये एक अतिशय गोंधळलेली पृष्ठभाग असते
• अधःश्चेतक चेतकाच्या पायथ्याशी असतो. अधःश्चेतकामध्ये अनेक केंद्रे असतात जी शरीराचे तापमान, खाण्यापिण्याची इच्छा नियंत्रित करतात.
• त्यात चेतास्त्रावी पेशींचे अनेक गट देखील असतात, जे अधःश्चेतकी संप्रेरक नावाचे संप्रेरके स्रावित करतात.