National Park MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for National Park - मोफत PDF डाउनलोड करा

योग्य उत्तर सिंधू आहे.

Key Points 

• हेमिस राष्ट्रीय उद्यान (किंवा हेमिस हाय अल्टिट्यूड राष्ट्रीय उद्यान):
  • हे भारतातील लडाखमधील उच्च-उंचीचे राष्ट्रीय उद्यान आहे.
  • हिम बिबट्यांसाठी जागतिक स्तरावर प्रसिद्ध, जगातील कोणत्याही संरक्षित क्षेत्रामध्ये त्यांची घनता सर्वाधिक असल्याचे मानले जाते.
    • हे जगाची स्नो लेपर्ड राजधानी म्हणून ओळखले जाते.
    • स्नो लेपर्ड हा संपूर्ण हिमालयीन जैवमंडल संरक्षित करण्यासाठी समर्पित प्रकल्प आहे.
  • लेहच्या दक्षिणेस 40 किलोमीटर अंतरावर असलेल्या हेमिस गोम्पा या सुप्रसिद्ध बौद्ध मठावरून या उद्यानाचे नाव पडले आहे.
    • हेमिस गोम्पा, ज्याने पार्कच्या नावाला प्रेरणा दिली, लडाखचा सर्वात मोठा आणि श्रीमंत मठ आहे, जो शांगच्या उत्तर सीमेच्या अगदी बाहेर आहे.
  • हे भारतातील एकमेव राष्ट्रीय उद्यान आहे जे हिमालयाच्या उत्तरेस आहे, भारतातील सर्वात मोठे अधिसूचित संरक्षित क्षेत्र (सर्वात मोठे राष्ट्रीय उद्यान), आणि नंदा देवी बायोस्फीअर रिझर्व्ह आणि आसपासच्या संरक्षित क्षेत्रांनंतर दुसरे सर्वात मोठे संलग्न संरक्षित क्षेत्र आहे.
  • हे उद्यान उत्तरेला सिंधू नदीच्या किनाऱ्याने वेढलेले आहे आणि त्यात मार्का, सुमदाह आणि रुंबकचे पाणलोट आणि झांस्कर पर्वतरांगेचा काही भाग समाविष्ट आहे.

Additional Information 

• सिंधू नदी :
  • सिंधू नदीचा उगम कैलास पर्वतरांगातून होतो.
  • सिंधू नदीचा उगम तिबेटी पठारातील मानसरोवर तलावाजवळ, कैलास पर्वतराजीच्या उत्तरेकडील उतारावर होतो.
  • कैलास पर्वत हे कैलास पर्वतरांगेतील सर्वात उंच शिखर आहे.
  • कैलास पर्वत तिबेटच्या पश्चिमेला हिमालयाच्या रांगेत आहे.
  • बियास, चिनाब, झेलम, रावी, सतलज या सिंधू नदीच्या प्रमुख उपनद्या आहेत.

योग्य उत्तर सागरेश्वर अभयारण्य आहे.

Key Points

• महाराष्ट्रातील एकमेव असे मानव निर्मित अभयारण्य म्हणून सांगली जिल्ह्यातील यशवंतराव चव्हाण सागरेश्वर अभयारण्याची ओळख आहे.
• सागरेश्वर अभयारण्याचे क्षेत्रफळ हे सुमारे 10.87 चौरस किलो मीटर येवढे आहे व हे अभयारण्य कडेगांव, वाळवा, पलूस या तालुक्यात विस्तारले आहे. हे अभयारण्य आकाराने जरी लहान असले तरी सुद्धा या ठिकाणी नैसर्गिक संपत्ती पाहायला मिळते.

Additional Information

• सागरेश्वर अभयारण्यात नैसर्गिक संपन्नता उत्तम आहे. त्यामुळे या अभयारण्याला वनसंपदा उत्तम लाभली आहे.
• सागरेश्वर अभयारण्यात जवळपास 30 ते 40 प्रकारचे वेगवेगळे वृक्ष आढळतात.
• त्यामध्ये बाभूळ, हावडा, चंदन, सांग, अशा वृक्षांचा समावेश होतो. त्या बरोबरच या अभयारण्यात जंगली वृक्ष सुद्धा आढळतात त्यात, करवंद, बोर अशा झुडपांचा समावेश होतो.

योग्य उत्तर 1987 आहे.

Key Points

• सुंदरबन राष्ट्रीय उद्यान:
  • सुंदरबन राष्ट्रीय उद्यान हे पश्चिम बंगालमधील राष्ट्रीय उद्यान, व्याघ्र प्रकल्प आणि बायोस्फियर राखीव आहे.
  • हा गंगा त्रिभुज प्रदेशावरील सुंदरबनचा भाग आहे आणि बांगलादेशातील सुंदरबन राखीव जंगलाला लागून आहे.
  • त्रिभुज प्रदेश घनतेने खारफुटीच्या जंगलांनी व्यापलेला आहे आणि रॉयल बंगाल वाघांसाठी सर्वात मोठा राखीव आहे.
  • हे 1987 मध्ये युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळामध्ये सूचीबद्ध केले गेले.
  • हे 1989 मध्ये युनेस्कोच्या वर्ल्ड नेटवर्क ऑफ बायोस्फीअर रिझर्व्हजच्या यादीत समाविष्ट केले गेले.
  • हे 2019 पासून रामसर साइट म्हणून नियुक्त केले गेले आहे.
  • हे 260 पक्ष्यांच्या प्रजातींचे घर आहे आणि अनेक दुर्मिळ आणि जागतिक स्तरावर धोक्यात आलेल्या वन्यजीव प्रजातींचे घर आहे जसे की एस्टुअरिन क्रोकोडाईल, रॉयल बंगाल टायगर, वॉटर मॉनिटर लिझार्ड, गंगेटिक डॉल्फिन आणि ऑलिव्ह रिडले टर्टल्स.
  • वाघांचे वास्तव्य असलेले हे जगातील एकमेव खारफुटीचे जंगल आहे.

योग्य उत्तर हिमाचल प्रदेश आहे.

Key Points

• पिन व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान हे भारतातील एक राष्ट्रीय उद्यान सुदूर उत्तर भारतामध्ये हिमाचल प्रदेश राज्यातील, लाहौल आणि स्पिती जिल्ह्यात आहे.
• बर्फाने भरलेल्या अनपेक्षित चढउतारांसह, हे उद्यान हिमबिबट्या आणि सायबेरियन आयबेक्ससारख्या अनेक विलुप्तप्राय प्राण्यांसाठी नैसर्गिक अधिवास बनवते.

Additional Information

• भारतातील राष्ट्रीय उद्याने:
  • ​ही IUCN II श्रेणीतील संरक्षित क्षेत्रे आहेत.
  • भारतातील पहिले राष्ट्रीय उद्यान 1936 मध्ये उत्तराखंड येथे हेली राष्ट्रीय उद्यान म्हणून स्थापित करण्यात आले, जे आता जिम कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान म्हणून ओळखले जाते.
  • 1970 पर्यंत, भारतात फक्त पाच राष्ट्रीय उद्याने होती.
  • 1972 मध्ये, भारताने वन्यजीव संरक्षण अधिनियम आणि व्याघ्र प्रकल्प 1973 लागू केले ज्यामुळे संरक्षणावर अवलंबून असलेल्या प्रजातींच्या अधिवासांचे रक्षण केले गेले. 

योग्य उत्तर हिमाचल प्रदेश आहे.

Key Points

• पिन व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान हे भारतातील एक राष्ट्रीय उद्यान सुदूर उत्तर भारतामध्ये हिमाचल प्रदेश राज्यातील, लाहौल आणि स्पिती जिल्ह्यात आहे.
• बर्फाने भरलेल्या अनपेक्षित चढउतारांसह, हे उद्यान हिमबिबट्या आणि सायबेरियन आयबेक्ससारख्या अनेक विलुप्तप्राय प्राण्यांसाठी नैसर्गिक अधिवास बनवते.

Additional Information

• भारतातील राष्ट्रीय उद्याने:
  • ​ही IUCN II श्रेणीतील संरक्षित क्षेत्रे आहेत.
  • भारतातील पहिले राष्ट्रीय उद्यान 1936 मध्ये उत्तराखंड येथे हेली राष्ट्रीय उद्यान म्हणून स्थापित करण्यात आले, जे आता जिम कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान म्हणून ओळखले जाते.
  • 1970 पर्यंत, भारतात फक्त पाच राष्ट्रीय उद्याने होती.
  • 1972 मध्ये, भारताने वन्यजीव संरक्षण अधिनियम आणि व्याघ्र प्रकल्प 1973 लागू केले ज्यामुळे संरक्षणावर अवलंबून असलेल्या प्रजातींच्या अधिवासांचे रक्षण केले गेले. 

योग्य उत्तर राजस्थान आहे .

Key Points

• रणथंबोर राष्ट्रीय उद्यान हे उत्तर भारतातील सर्वात मोठे आणि प्रसिद्ध राष्ट्रीय उद्यानांपैकी एक आहे.
• रणथंबोर राष्ट्रीय उद्यानाचे क्षेत्रफळ 392 चौरस किलोमीटर आहे.
• हे उद्यान प्रामुख्याने वाघांसाठी ओळखले जाते आणि त्याच्या नैसर्गिक अधिवासात भव्य शिकारी पाहण्यासाठी भारतातील सर्वोत्तम ठिकाणांपैकी एक आहे.
• रणथंबोर राष्ट्रीय उद्यान हे उत्तर भारतातील राजस्थानमधील सवाई माधोपूर शहराजवळ एक विस्तीर्ण वन्यजीव संरक्षित क्षेत्र आहे. हे पूर्वीचे शाही शिकारीचे ठिकाण आहे आणि वाघ, बिबट्या आणि मार्श मगरींचे घर आहे.
   

Additional Information

पर्याय 3, म्हणजे हिमाचल प्रदेश योग्य आहे.

अंजिंडा हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• अनामुडी शिखर हे एर्नाकुलम जिल्ह्यातील कोठामंगलम तालुक्याच्या सीमेवर आणि भारतातील केरळमधील इडुक्की जिल्ह्यातील देवीकुलम तालुक्याच्या सीमेवर आहे.
  • हे पश्चिम घाट आणि दक्षिण भारतातील सर्वोच्च शिखर आहे, ज्याची उंची 2,695 मीटर असून त्याची भौगोलिक उंची 2,479 मीटर आहे.
  • या पर्वताचे नाव मल्याळम शब्द अनामुडी पासून पडले आहे, ज्याचा इंग्रजी भाषेत अर्थ हत्तीचे डोके असा होतो.
  • हे केरळमधील सर्वोच्च पर्वतशिखर असून ते द्वीपकल्पीय भारतातील सर्वोच्च पर्वतशिखर देखील आहे.
  • त्याला " दक्षिण भारताचा एव्हरेस्ट " असेही म्हणतात.
• अंजिंडा शिखर हे पलक्कड येथील सायलेंट व्हॅली राष्ट्रीय उद्यानातील सर्वोच्च शिखर आहे.
  • हे तामिळनाडूच्या नीलगिरी जिल्ह्याच्या आणि केरळच्या पलक्कड जिल्ह्याच्या सीमेवर पश्चिम घाटातील नीलगिरी पर्वतरांगांमध्ये स्थित एक पर्वतशिखर  आहे.
  • त्याची उंची 2,383 मीटर आहे.
  • भरतप्पुझाची उपनदी म्हणजेच कुंठीपुझ नदी या शिखरावरून उगम पावते.
• देवीमाला शिखर केरळच्या अनामलाई टेकड्यांमध्ये वसलेले असून ते देवीकुलम हिल स्टेशनमधील सर्वोच्च शिखर आहे.
  • इडुक्की जिल्ह्यातील देवीकुलम तालुक्यात असलेले हे पश्चिम घाटातील चौदा सर्वोच्च शिखरांपैकी एक आहे.
• पेरुमल शिखर तामिळनाडूच्या कोडाईकनाल जिल्ह्यात असून ते पेरुमल मलाई शिखर म्हणूनही ओळखले जाते.  
  • त्याची एकूण उंची 2,440 मीटर आहे.

अंजिंडा शिखराची प्रतिमा:

योग्य उत्तर लोकतक सरोवर आहे.

Key Points:

• केबुल लामजाओ राष्ट्रीय उद्यान, जगातील एकमेव तरंगणारे उद्यान, लोकतक सरोवरात आहे.
• केबुल लामजाओ राष्ट्रीय उद्यान हे जगातील एकमेव तरंगणारे राष्ट्रीय उद्यान आहे.
• हे भुयार-शिंगी हरणांचे घर आहे जे जगातील सर्वात धोक्यात असलेल्या हरणांपैकी एक आहे.
• हे भारतातील मणिपूर राज्यातील बिष्णुपूर जिल्ह्यात आहे.
• लोकतक सरोवराचा हा अविभाज्य भाग आहे.

Additional Information

योग्य उत्तर केरळ आहे.

Key Points

• सायलेंट व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान:
  • केरळच्या निलगिरी पर्वतातील पलक्कड जिल्ह्यात स्थित आहे.
  • हे निलगिरी राखीव जीवावरण क्षेत्राच्या मध्यभागी आहे आणि दक्षिण पश्चिम घाटातील पर्जन्य जंगले आणि उष्णकटिबंधीय आर्द्र सदाहरित जंगलाचा समावेश आहे.
  • त्यातून कुंठी नदी जाते.
  • सायलेंट व्हॅली पार्क हे सिंह-पुच्छ मकाक, वाघ, गौर, बिबट्या, रानडुक्कर, पँथर, इंडियन सिव्हेट आणि सांभर यांसारख्या अत्यंत धोकादायक प्रजातींसाठी ओळखले जाते.

Additional Information

योग्य उत्तर हिमाचल प्रदेश आहे.

• पिन व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान हे भारतातील राष्ट्रीय उद्यान असून ते उत्तर भारतातील हिमाचल प्रदेश राज्यातील लाहौल आणि स्पीती जिल्ह्यात आहे.
• बर्फाने भरलेल्या निर्जन उंच उंचवटे आणि उतारामुळे हे उद्यान हिम बिबट्या आणि सायबेरियन आयबॅक्ससह अनेक संकटाग्रस्त प्राण्यांसाठी एक नैसर्गिक निवासस्थान आहे.

नामदाफा राष्ट्रीय उद्यान हे बरोबर उत्तर आहे .

Key Points

• नामदाफा राष्ट्रीय उद्यान हे पूर्व हिमालयी उप-क्षेत्रातील सर्वात मोठे संरक्षित क्षेत्र आहे.
• हे ईशान्य भारतातील अरुणाचल प्रदेशातील 1,985 चौ.किमी. विस्तृत संरक्षित क्षेत्र आहे.
• हे राष्ट्रीय उद्यान जगातील 27°उ. अक्षांशावर सर्वात उत्तरेकडील सदाहरित पर्जन्यवनांचे आश्रयस्थान आहे.
• मिझोरम-मणिपूर-काचिन या पर्यावरणीय प्रदेशातील पर्जन्यवनांचा वायव्य भाग व्यापून अगदी विस्तीर्ण डीप्टेरोकार्प जंगलांना देखील आश्रय दिला आहे.
• हे भारतातील चौथ्या क्रमांकाचे राष्ट्रीय उद्यान आहे.

Additional Information

योग्य उत्तर पश्चिम बंगाल आहे.

• बक्सा व्याघ्र प्रकल्प पश्चिम बंगालमध्ये आहे.

Key Points

• बक्सा व्याघ्र प्रकल्पाची स्थापना 1983 मध्ये झाली .
• हे भारतातील तत्कालीन 15 व्याघ्र प्रकल्प होते.
• बक्सा व्याघ्र प्रकल्पामध्ये भारतीय बिबट्या, बंगाल वाघ, ढग असलेला बिबट्या, महाकाय गिलहरी, गौर, चितळ आणि रानडुक्कर हे प्राणी आढळतात.

• पश्चिम बंगालमधील राष्ट्रीय उद्यान/वन्यजीव अभयारण्य म्हणजे पश्चिम सुंदरबन वन्यजीव अभयारण्य, गोरुमारा राष्ट्रीय उद्यान, निओरा व्हॅली राष्ट्रीय उद्यान, सिंगलिला राष्ट्रीय उद्यान, सुंदरबन राष्ट्रीय उद्यान (STR) व्याघ्र प्रकल्प आणि जलदापारा राष्ट्रीय उद्यान.

Additional Information

टीप: अलीकडेच मध्य प्रदेशातील पन्ना राष्ट्रीय उद्यान युनेस्को बायोस्फीअर रिझर्व्ह म्हणून घोषित करण्यात आले आहे.

• राजीव गांधी राष्ट्रीय उद्यान म्हणूनही ओळखले जाणारे, नागरहोल राष्ट्रीय उद्यान कर्नाटकातील म्हैसूर आणि कोडागु जिल्ह्यात स्थित आहे.
• बांदीपूर व्याघ्र प्रकल्पासोबत, नागरहोल राष्ट्रीय उद्यान हे भारतातील प्राथमिक व्याघ्र प्रकल्पांपैकी एक आहे.
• हे उद्यान 1955 मध्ये वन्यजीव अभयारण्य म्हणून स्थापित करण्यात आले आणि 1988 मध्ये राष्ट्रीय उद्यानात श्रेणीसुधारित करण्यात आले.
• हे 642.39 किमी² क्षेत्रामध्ये पसरलेले आहे आणि निलगिरी राखीव जीवावरण क्षेत्राचा एक भाग आहे.
• वाघांव्यतिरिक्त, उद्यानात भारतीय बिबट्या, पट्टेदार तरस, चितळ, साम, गौर, रानडुक्कर, सांबर हरिण इत्यादींचाही वास्तव्य आहे.

अरुणाचल प्रदेश हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points

• नामदाफा राष्ट्रीय उद्यान आणि व्याघ्र प्रकल्प हे भारत आणि म्यानमार (बर्मा) या दोन देशांतील आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ, ईशान्य भारतातील  अरुणाचल प्रदेश राज्याच्या चांगलांग जिल्ह्यात स्थित आहे.
• 1983 साली, भारत सरकारने याला व्याघ्र प्रकल्प म्हणून घोषित केले होते.

Additional Information

• भारतील, प्रवाळभित्ती, खारफुटी वने, तलाव, नदीमुखखाडी, समुद्री गवत यांसंबंधित सागरी संरक्षित क्षेत्र पुढीलप्रमाणे:
  • सागरी राष्ट्रीय उद्यान मन्नारचे आखात, तामिळनाडू.
  • सागरी राष्ट्रीय उद्यान कच्छचे आखात, गुजरात.
  • सागरी अभयारण्य, कच्छचे आखात, गुजरात.
  • महात्मा गांधी सागरी राष्ट्रीय उद्यान, अंदमान आणि निकोबार.
  • गहिरमाथा अभयारण्य, ओडिशा.