Thermal expansion MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Thermal expansion - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jun 10, 2025
Latest Thermal expansion MCQ Objective Questions
Thermal expansion Question 1:
घनफळ प्रसरणाचे उच्च गुणांक असलेला पदार्थ ओळखा.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 1 Detailed Solution
स्पष्टीकरण:
घनफळ प्रसरणाचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, हे ∆T च्या थेट प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा घनफळ प्रसरणाचा गुणांक आहे.
|
पदार्थ |
αv(10-6 K-1) |
|
अल्कोहोल |
1490 |
|
काच
|
27.6 |
|
पितळ |
57 |
|
पाणी |
210 |
Thermal expansion Question 2:
घनफळ विस्ताराचा कमी गुणांक असलेली सामग्री ओळखा
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 2 Detailed Solution
स्पष्टीकरण:
घनफळ विस्ताराचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, थेट ∆T च्या प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा खंड विस्ताराचा गुणांक आहे.
|
साहित्य |
αv(10-6 K-1) |
|
लोखंड |
35 |
| पारा |
180 |
|
पितळ |
57 |
|
अल्युमिनियम |
69 |
Thermal expansion Question 3:
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 3 Detailed Solution
संकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा घन, द्रव आणि वायूंना काही तापमानावर तापवले जाते, तेव्हा ते त्यांचा आकार बदलू लागतात, या प्रक्रियेस औष्णिक विस्तार म्हणून ओळखले जाते.
- औष्णिक विस्तार मुख्यतः तीन प्रकारचे असतात.
स्पष्टीकरण:
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार त्यांच्या परिमाणात होणाऱ्या बदलांनुसार तीन प्रकारांमध्ये वर्गीकृत केला जाऊ शकतो.
- रेषीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार गरम केल्यावर रेषीय असतो, तेव्हा अशा विस्तारास रेषीय विस्तार म्हणतात.
आणि रेषीय विस्तार गुणांक,
\(\alpha =\) लांबीतील वाढ/(मूळ लांबी तापमानातील बदल) \(=\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }L}{L\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
- क्षेत्रफळ/पृष्ठीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार दोन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत, लांबी व रुंदी दोन्हीही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास पृष्ठीय विस्तार म्हणतात.
पृष्ठीय विस्तार गुणांक,
\(\beta =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }A}{A\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
3. आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार:
जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार तीन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत लांबी, उंची आणि रुंदी तिन्ही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार म्हणतात.
आयतन विस्तार गुणांक,
\(\gamma =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }V}{V\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
α, β आणि γ यांच्यातील संबंध
त्रुटी प्रमेयाचा वापर करून, आपण असे म्हणू शकतो की, β=2α, γ=3α, आणि α:β:γ=1:2:3
Thermal expansion Question 4:
एखाद्या वस्तूला विशिष्ट तापमानापर्यंत गरम केल्यावर त्याच्या आकारात होणाऱ्या वाढीला _______ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 4 Detailed Solution
पर्याय (1)
संकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा जेव्हा स्थायू, द्रव आणि वायू विशिष्ट तापमानाला गरम केले जातात, तेव्हा ते त्यांचे आकार बदलू लागतात आणि त्या प्रक्रियेला औष्णिक विस्तार म्हणतात.
- औष्णिक विस्तार हे औष्णिक - उष्मा आणि विस्तार - शरीराच्या आकारात बदल या दोन शब्दांपासून बनले आहे.
स्पष्टीकरण:
- सर्व स्थायू, द्रव आणि वायू हे अणू आणि रेणूंनी बनलेले असतात.
- या अणूंना आणि रेणूंना उष्णता दिल्यावर कणांमधील उच्च गतिज उर्जेमुळे आकार आणि आकारमान बदलू लागतात.
- यामुळे स्थायू पदार्थाचा औष्णिक विस्तार होतो.
Additional Information
- आभासी विस्तार: जेव्हा द्रव पदार्थ गरम केले जातात, तेव्हा त्याचे पात्र देखील विस्तारित होते आणि या निरीक्षण केलेल्या विस्ताराला आभासी विस्तार म्हणतात.
- वास्तविक विस्तार: हे द्रवपदार्थांचे स्पष्ट विस्तार आणि पात्राच्या आकारमान विस्ताराचे संयोजन आहे.
- द्रवाचा वास्तविक विस्तार = द्रवाचा स्पष्ट विस्तार + पात्राचा आकारमान विस्तार.
Thermal expansion Question 5:
पाणी वाहून नेण्यासाठी वापरण्यात येणारे धातूचे पाईप हिवाळ्यात कधी कधी फुटतात. हे कारण आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 5 Detailed Solution
संकल्पना:
- पदार्थाचे गुणधर्म: भिन्न तापमानात, पदार्थ वेगळ्या पद्धतीने वागतात, परंतु सर्वात सामान्य गुणधर्म आहेत-
- जेव्हा तापमान कमी होते तेव्हा पदार्थ आकुंचन पावतात (रेणू ऊर्जा गमावतात).
- जेव्हा तापमान वाढते तेव्हा पदार्थाचा विस्तार होतो (रेणू ऊर्जा मिळवतात).
- पाणी: पाण्याच्या बाबतीत तापमान आणि आकारमानाचे साम्य आहे.
- 4°C ते 100°C पर्यंत पाणी गरम केल्यावर विस्तारते.
- 4° C तापमानात पाणी अधिक घनता आणि कमीत कमी आकारमान होते.
- 4°C ते 0°C पर्यंत ते पुन्हा विस्तारते.
संकल्पना:
- हिवाळ्यात: जेव्हा तापमान 4° च्या खाली जाते तेव्हा धातूचे पाईप आकुंचन पावतात आणि पाणी पसरते (बर्फ बनते).
- अशाप्रकारे, पाणी गोठल्यावर विस्तारित झाल्यामुळे धातूचे पाईप्स फुटतात.
Top Thermal expansion MCQ Objective Questions
घनफळ विस्ताराचा कमी गुणांक असलेली सामग्री ओळखा
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFस्पष्टीकरण:
घनफळ विस्ताराचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, थेट ∆T च्या प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा खंड विस्ताराचा गुणांक आहे.
|
साहित्य |
αv(10-6 K-1) |
|
लोखंड |
35 |
| पारा |
180 |
|
पितळ |
57 |
|
अल्युमिनियम |
69 |
घनफळ प्रसरणाचे उच्च गुणांक असलेला पदार्थ ओळखा.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDFस्पष्टीकरण:
घनफळ प्रसरणाचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, हे ∆T च्या थेट प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा घनफळ प्रसरणाचा गुणांक आहे.
|
पदार्थ |
αv(10-6 K-1) |
|
अल्कोहोल |
1490 |
|
काच
|
27.6 |
|
पितळ |
57 |
|
पाणी |
210 |
पाणी वाहून नेण्यासाठी वापरण्यात येणारे धातूचे पाईप हिवाळ्यात कधी कधी फुटतात. हे कारण आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDFसंकल्पना:
- पदार्थाचे गुणधर्म: भिन्न तापमानात, पदार्थ वेगळ्या पद्धतीने वागतात, परंतु सर्वात सामान्य गुणधर्म आहेत-
- जेव्हा तापमान कमी होते तेव्हा पदार्थ आकुंचन पावतात (रेणू ऊर्जा गमावतात).
- जेव्हा तापमान वाढते तेव्हा पदार्थाचा विस्तार होतो (रेणू ऊर्जा मिळवतात).
- पाणी: पाण्याच्या बाबतीत तापमान आणि आकारमानाचे साम्य आहे.
- 4°C ते 100°C पर्यंत पाणी गरम केल्यावर विस्तारते.
- 4° C तापमानात पाणी अधिक घनता आणि कमीत कमी आकारमान होते.
- 4°C ते 0°C पर्यंत ते पुन्हा विस्तारते.
संकल्पना:
- हिवाळ्यात: जेव्हा तापमान 4° च्या खाली जाते तेव्हा धातूचे पाईप आकुंचन पावतात आणि पाणी पसरते (बर्फ बनते).
- अशाप्रकारे, पाणी गोठल्यावर विस्तारित झाल्यामुळे धातूचे पाईप्स फुटतात.
एखाद्या वस्तूला विशिष्ट तापमानापर्यंत गरम केल्यावर त्याच्या आकारात होणाऱ्या वाढीला _______ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFपर्याय (1)
संकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा जेव्हा स्थायू, द्रव आणि वायू विशिष्ट तापमानाला गरम केले जातात, तेव्हा ते त्यांचे आकार बदलू लागतात आणि त्या प्रक्रियेला औष्णिक विस्तार म्हणतात.
- औष्णिक विस्तार हे औष्णिक - उष्मा आणि विस्तार - शरीराच्या आकारात बदल या दोन शब्दांपासून बनले आहे.
स्पष्टीकरण:
- सर्व स्थायू, द्रव आणि वायू हे अणू आणि रेणूंनी बनलेले असतात.
- या अणूंना आणि रेणूंना उष्णता दिल्यावर कणांमधील उच्च गतिज उर्जेमुळे आकार आणि आकारमान बदलू लागतात.
- यामुळे स्थायू पदार्थाचा औष्णिक विस्तार होतो.
Additional Information
- आभासी विस्तार: जेव्हा द्रव पदार्थ गरम केले जातात, तेव्हा त्याचे पात्र देखील विस्तारित होते आणि या निरीक्षण केलेल्या विस्ताराला आभासी विस्तार म्हणतात.
- वास्तविक विस्तार: हे द्रवपदार्थांचे स्पष्ट विस्तार आणि पात्राच्या आकारमान विस्ताराचे संयोजन आहे.
- द्रवाचा वास्तविक विस्तार = द्रवाचा स्पष्ट विस्तार + पात्राचा आकारमान विस्तार.
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 10 Detailed Solution
Download Solution PDFसंकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा घन, द्रव आणि वायूंना काही तापमानावर तापवले जाते, तेव्हा ते त्यांचा आकार बदलू लागतात, या प्रक्रियेस औष्णिक विस्तार म्हणून ओळखले जाते.
- औष्णिक विस्तार मुख्यतः तीन प्रकारचे असतात.
स्पष्टीकरण:
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार त्यांच्या परिमाणात होणाऱ्या बदलांनुसार तीन प्रकारांमध्ये वर्गीकृत केला जाऊ शकतो.
- रेषीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार गरम केल्यावर रेषीय असतो, तेव्हा अशा विस्तारास रेषीय विस्तार म्हणतात.
आणि रेषीय विस्तार गुणांक,
\(\alpha =\) लांबीतील वाढ/(मूळ लांबी तापमानातील बदल) \(=\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }L}{L\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
- क्षेत्रफळ/पृष्ठीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार दोन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत, लांबी व रुंदी दोन्हीही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास पृष्ठीय विस्तार म्हणतात.
पृष्ठीय विस्तार गुणांक,
\(\beta =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }A}{A\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
3. आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार:
जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार तीन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत लांबी, उंची आणि रुंदी तिन्ही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार म्हणतात.
आयतन विस्तार गुणांक,
\(\gamma =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }V}{V\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
α, β आणि γ यांच्यातील संबंध
त्रुटी प्रमेयाचा वापर करून, आपण असे म्हणू शकतो की, β=2α, γ=3α, आणि α:β:γ=1:2:3
Thermal expansion Question 11:
घनफळ विस्ताराचा कमी गुणांक असलेली सामग्री ओळखा
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 11 Detailed Solution
स्पष्टीकरण:
घनफळ विस्ताराचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, थेट ∆T च्या प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा खंड विस्ताराचा गुणांक आहे.
|
साहित्य |
αv(10-6 K-1) |
|
लोखंड |
35 |
| पारा |
180 |
|
पितळ |
57 |
|
अल्युमिनियम |
69 |
Thermal expansion Question 12:
घनफळ प्रसरणाचे उच्च गुणांक असलेला पदार्थ ओळखा.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 12 Detailed Solution
स्पष्टीकरण:
घनफळ प्रसरणाचे गुणांक:
- आसपासचा दाब स्थिर राहून तापमानात प्रति एकक आकाराच्या अंशात्मक बदलाचे हे मोजमाप आहे.
- हे विशिष्ट वस्तूच्या घनफळावर परिणाम करते.
- हा गुणांक द्रवपदार्थांवर सर्वाधिक लागू होतो.
- हे सामान्यतः तापमानावर अवलंबून असते कारण तापमानात त्यानंतरच्या वाढीसह गुणांक वाढतो.
-
लहान तापमान बदलासाठी, ∆T, घनफळातील अंशात्मक बदल, ∆V/V, हे ∆T च्या थेट प्रमाणात आहे.
- ∆V/V = αv ∆T, जेथे αv हा घनफळ प्रसरणाचा गुणांक आहे.
|
पदार्थ |
αv(10-6 K-1) |
|
अल्कोहोल |
1490 |
|
काच
|
27.6 |
|
पितळ |
57 |
|
पाणी |
210 |
Thermal expansion Question 13:
पाणी वाहून नेण्यासाठी वापरण्यात येणारे धातूचे पाईप हिवाळ्यात कधी कधी फुटतात. हे कारण आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 13 Detailed Solution
संकल्पना:
- पदार्थाचे गुणधर्म: भिन्न तापमानात, पदार्थ वेगळ्या पद्धतीने वागतात, परंतु सर्वात सामान्य गुणधर्म आहेत-
- जेव्हा तापमान कमी होते तेव्हा पदार्थ आकुंचन पावतात (रेणू ऊर्जा गमावतात).
- जेव्हा तापमान वाढते तेव्हा पदार्थाचा विस्तार होतो (रेणू ऊर्जा मिळवतात).
- पाणी: पाण्याच्या बाबतीत तापमान आणि आकारमानाचे साम्य आहे.
- 4°C ते 100°C पर्यंत पाणी गरम केल्यावर विस्तारते.
- 4° C तापमानात पाणी अधिक घनता आणि कमीत कमी आकारमान होते.
- 4°C ते 0°C पर्यंत ते पुन्हा विस्तारते.
संकल्पना:
- हिवाळ्यात: जेव्हा तापमान 4° च्या खाली जाते तेव्हा धातूचे पाईप आकुंचन पावतात आणि पाणी पसरते (बर्फ बनते).
- अशाप्रकारे, पाणी गोठल्यावर विस्तारित झाल्यामुळे धातूचे पाईप्स फुटतात.
Thermal expansion Question 14:
एखाद्या वस्तूला विशिष्ट तापमानापर्यंत गरम केल्यावर त्याच्या आकारात होणाऱ्या वाढीला _______ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 14 Detailed Solution
पर्याय (1)
संकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा जेव्हा स्थायू, द्रव आणि वायू विशिष्ट तापमानाला गरम केले जातात, तेव्हा ते त्यांचे आकार बदलू लागतात आणि त्या प्रक्रियेला औष्णिक विस्तार म्हणतात.
- औष्णिक विस्तार हे औष्णिक - उष्मा आणि विस्तार - शरीराच्या आकारात बदल या दोन शब्दांपासून बनले आहे.
स्पष्टीकरण:
- सर्व स्थायू, द्रव आणि वायू हे अणू आणि रेणूंनी बनलेले असतात.
- या अणूंना आणि रेणूंना उष्णता दिल्यावर कणांमधील उच्च गतिज उर्जेमुळे आकार आणि आकारमान बदलू लागतात.
- यामुळे स्थायू पदार्थाचा औष्णिक विस्तार होतो.
Additional Information
- आभासी विस्तार: जेव्हा द्रव पदार्थ गरम केले जातात, तेव्हा त्याचे पात्र देखील विस्तारित होते आणि या निरीक्षण केलेल्या विस्ताराला आभासी विस्तार म्हणतात.
- वास्तविक विस्तार: हे द्रवपदार्थांचे स्पष्ट विस्तार आणि पात्राच्या आकारमान विस्ताराचे संयोजन आहे.
- द्रवाचा वास्तविक विस्तार = द्रवाचा स्पष्ट विस्तार + पात्राचा आकारमान विस्तार.
Thermal expansion Question 15:
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Thermal expansion Question 15 Detailed Solution
संकल्पना:
- औष्णिक विस्तार: जेव्हा घन, द्रव आणि वायूंना काही तापमानावर तापवले जाते, तेव्हा ते त्यांचा आकार बदलू लागतात, या प्रक्रियेस औष्णिक विस्तार म्हणून ओळखले जाते.
- औष्णिक विस्तार मुख्यतः तीन प्रकारचे असतात.
स्पष्टीकरण:
घन पदार्थांचा औष्णिक विस्तार त्यांच्या परिमाणात होणाऱ्या बदलांनुसार तीन प्रकारांमध्ये वर्गीकृत केला जाऊ शकतो.
- रेषीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार गरम केल्यावर रेषीय असतो, तेव्हा अशा विस्तारास रेषीय विस्तार म्हणतात.
आणि रेषीय विस्तार गुणांक,
\(\alpha =\) लांबीतील वाढ/(मूळ लांबी तापमानातील बदल) \(=\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }L}{L\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
- क्षेत्रफळ/पृष्ठीय विस्तार: जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार दोन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत, लांबी व रुंदी दोन्हीही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास पृष्ठीय विस्तार म्हणतात.
पृष्ठीय विस्तार गुणांक,
\(\beta =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }A}{A\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
3. आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार:
जेव्हा घन पदार्थाचा विस्तार तीन परिमाणांमध्ये होतो, म्हणजेच, पातळीच्या विस्ताराच्या बाबतीत लांबी, उंची आणि रुंदी तिन्ही गरम केल्यास वाढतील, अशा विस्तारास आयतन विस्तार किंवा घन विस्तार म्हणतात.
आयतन विस्तार गुणांक,
\(\gamma =\frac{\text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }V}{V\times \text{ }\!\!\Delta\!\!\text{ }T}\)
α, β आणि γ यांच्यातील संबंध
त्रुटी प्रमेयाचा वापर करून, आपण असे म्हणू शकतो की, β=2α, γ=3α, आणि α:β:γ=1:2:3