హైడ్రోజన్ మరియు డైహైడ్రోజన్ లక్షణాలు MCQ Quiz in తెలుగు - Objective Question with Answer for Hydrogen and Properties of Dihydrogen - ముఫ్త్ [PDF] డౌన్‌లోడ్ కరెన్

సరైన సమాధానం H₂.

Key Points 

• హైడ్రోజన్ (H₂) అనేది అత్యంత దహనశీల వాయువు.
• ఇది గాలిలోని ఆక్సిజన్ (O₂) తో చర్య జరిపి నీటిని (H₂O) ఏర్పరుస్తుంది, అదే సమయంలో ఉష్ణం మరియు కాంతి రూపంలో శక్తిని విడుదల చేస్తుంది.
• దీని అధిక దహనశీలత కారణంగా, రాకెట్లు మరియు ఇంధన కణాలతో సహా వివిధ అనువర్తనాల్లో హైడ్రోజన్ ఇంధనంగా ఉపయోగించబడుతుంది.
• స్పార్క్ లేదా మంట ఉనికిలో, హైడ్రోజన్ విస్ఫోటకంగా దహనం చెందుతుంది.

Additional Information 

• నైట్రోజన్ (N₂): ఇది దహనశీలత లేని వాయువు, ఇది భూమి వాతావరణంలో సుమారు 78% ఉంటుంది. ఇది చాలా పరిస్థితులలో జడంగా ఉంటుంది.
• ఆక్సిజన్ (O₂): ఇది దహనశీలం కాదు, కానీ ఆక్సిజన్ దహనాన్ని మద్దతు ఇస్తుంది మరియు ఇతర పదార్థాలు సులభంగా మండటానికి మరియు మరింత వేగంగా మండటానికి కారణమవుతుంది.
• కార్బన్ డయాక్సైడ్ (CO₂): ఇది దహనశీలత లేని వాయువు, ఇది మంటలను అణిచివేసే సామర్థ్యం కారణంగా తరచుగా అగ్నిమాపక యంత్రాలలో ఉపయోగించబడుతుంది.
• సురక్షిత చర్యలు: ప్రమాదాలను నివారించడానికి దహనశీల వాయువులకు సరైన నిల్వ మరియు నిర్వహణ చాలా ముఖ్యం. ఇందులో తగిన కంటైనర్లను ఉపయోగించడం మరియు మండే వనరులను నివారించడం ఉంటుంది.
• అనువర్తనాలు: హైడ్రోజన్ వంటి దహనశీల వాయువులు వెల్డింగ్, కటింగ్ మరియు ఇంధన కణాలలో శక్తి వనరులుగా సహా వివిధ పారిశ్రామిక ప్రక్రియలలో ఉపయోగించబడుతున్నాయి.

సరైన సమాధానం అమ్మోనియా.

 Key Points

• అమ్మోనియా (NH₃) నత్రజని మరియు హైడ్రోజన్ యొక్క సమ్మేళనం.
• నీటిలో కరిగినప్పుడు, అమ్మోనియా అమ్మోనియం హైడ్రాక్సైడ్ (NH₄OH) ను ఏర్పరుస్తుంది.
• అమ్మోనియం హైడ్రాక్సైడ్ బలహీనమైన క్షారం మరియు హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్లను (OH⁻) ఉత్పత్తి చేయడానికి పాక్షికంగా వియోగం చెందుతుంది.
• హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్లు ద్రావణం యొక్క pH విలువను పెంచుతాయి, దానిని మరింత క్షారంగా చేస్తాయి.
• నీటిలో హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్లను ఏర్పరచే దాని సామర్థ్యం కారణంగా అమ్మోనియా సాధారణంగా శుభ్రపరిచే ఉత్పత్తులు మరియు ఎరువులలో ఉపయోగించబడుతుంది.

 Additional Information

• హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్ (OH⁻)
  • హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్ ఒక ఆక్సిజన్ ఒక హైడ్రోజన్ పరమాణువుకు బంధించబడిన ఋణాత్మకంగా ఛార్జ్ చేయబడిన అణువు.
  • ఇది అనేక రసాయన చర్యలలో సాధారణ భాగం మరియు ద్రావణం యొక్క క్షారత యొక్క కొలమానం.
• pH స్కేల్
  • pH స్కేల్ ద్రావణం యొక్క ఆమ్లత్వం లేదా క్షారతను కొలుస్తుంది.
  • ఇది 0 నుండి 14 వరకు ఉంటుంది, 7 తటస్థంగా, 7 కంటే తక్కువ ఆమ్లంగా మరియు 7 కంటే ఎక్కువ క్షారంగా ఉంటుంది.
• బలహీనమైన క్షారం
  • బలహీనమైన క్షారం అనేది జల ద్రావణంలో పూర్తిగా అయాన్‌లను ఏర్పరచని క్షారం.
  • అమ్మోనియం హైడ్రాక్సైడ్ బలహీనమైన క్షారానికి ఉదాహరణ.
• అమ్మోనియా యొక్క సాధారణ ఉపయోగాలు
  • అమ్మోనియా గృహ శుభ్రపరిచే ఉత్పత్తులలో, శీతలీకరణ వాయువుగా మరియు ఎరువుల ఉత్పత్తిలో ఉపయోగించబడుతుంది.
  • ఇది ప్లాస్టిక్స్, విస్ఫోటకాలు మరియు ఇతర రసాయనాల తయారీలో కూడా ఉపయోగించబడుతుంది.

సరైన సమాధానం ట్రిటియం

• అత్యంత స్థిరమైన రేడియోధార్మిక ఐసోటోప్ ట్రిటియం, 12.32 సంవత్సరాల అర్ధాయుష్షుతో 

Key Points

• హైడ్రోజన్ ఆవర్తన పట్టికలో మొదటి మూలకం మరియు పరమాణు సంఖ్య ఒకటి.
  • ఒకే పరమాణు సంఖ్యను కలిగి యుండి, వేర్వేరు ద్రవ్యరాశి సంఖ్య కలిగిన మూలకాలను ఐసోటోపులు అంటారు.
  • హైడ్రోజన్ యొక్క మూడు ఐసోటోపులు, ప్రోటియం 1H1, డ్యూటీరియం 1H2 లేదా D, మరియు చివరిగా ట్రిటియం 1H3 లేదా T.
  • ఐసోటోపులు వేర్వేరు సంఖ్యలో న్యూట్రాన్లు ఉండడం వల్ల వేరుగా ఉంటాయి.
  • ప్రోటియంలో న్యూట్రాన్ల ఉనికి లేదు. అయితే, న్యూట్రాన్లు ఏవీ లేవు. అయితే, డ్యూటిరియంలో మనకు ఒక న్యూట్రాన్ ఉంటుంది. ట్రిటియంలో మనకు రెండు న్యూట్రాన్లు ఉంటాయి.
  • హైడ్రోజన్ యొక్క అత్యంత ప్రముఖ రూపం ప్రోటియం, 0.0156% హైడ్రోజన్ భూమి ఉపరితలంపై డ్యూటిరియంగా ఉంటుంది.
  • 1018 లో ప్రతి 1018 పరమాణువులకు ఒక పరమాణువు గాఢత ఉంటుంది. హైడ్రోజన్ యొక్క ఈ మూడు ఐసోటోపులలో.

Important Points​

• హైడ్రోజన్ యొక్క ఈ మూడు ఐసోటోపులలో, తక్కువ శక్తి బి కణాలను విడుదల చేసే ప్రకృతిలో రేడియోధార్మికత మాత్రమే ట్రిటియం.
• ఐసోటోపుల ఎలక్ట్రానిక్ విన్యాసం ఒకేవిధంగా ఉంటుంది కాబట్టి, అవన్నీ ఒకే విధమైన రసాయన లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. కానీ వారి ప్రతిచర్య రేట్లలో తేడా ఉంది, ఇది విభిన్న బాండ్ డిస్ అసోసియేషన్ ఎంథాల్పీస్ కారణంగా జరుగుతుంది.
• ద్రవ్యరాశిలో పెద్ద వ్యత్యాసాల కారణంగా అవి విభిన్న భౌతిక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
• భూమి మీద హైడ్రోజన్ సంభవించడం దాని కాంతి స్వభావం కారణంగా కష్టం.
• కలిపి ఇది భూమి యొక్క క్రస్ట్ మరియు మహాసముద్రాలలో సంభవించే హైడ్రోజన్లో 15.4% ఏర్పడుతుంది.
• హైడ్రోజన్ మొక్క మరియు జంతు కణజాలాలు, హైడ్రోకార్బన్లు, ప్రోటీన్లు, హైడ్రైడ్లు మరియు అనేక ఇతర సమ్మేళనాలలో కూడా సంభవిస్తుంది.
• విశ్వంలో, హైడ్రోజన్ అత్యంత సమృద్ధిగా ఉన్న మూలకం (మొత్తం ద్రవ్యరాశిలో 70%) మరియు ఇది సౌర వాతావరణంలో ప్రధాన అంశం కూడా.
• బృహస్పతి మరియు శని వంటి భారీ గ్రహాలు కూడా ప్రధానంగా హైడ్రోజన్ ను కలిగి ఉంటాయి.​

Additional Information

• ప్రోటియం ( ¹H )
  • హైడ్రోజన్ యొక్క సాధారణ ఐసోటోపుల్లో ఇది ఒకటి.
  • ప్రకృతిలో 99.98% సమృద్ధిగా ఉంది.
  • ఈ ఐసోటోపు కేంద్రకం లో ఒకే ప్రోటాన్ ఉంటుంది. ఈ ప్రోటాన్ ఏ సమయంలోనూ క్షీణించలేదని నివేదించబడింది.
  • ప్రోటియం ద్రవ్యరాశి 1.007825 amu.
  • హైడ్రోజన్ సాధారణంగా ఇతర పరమాణువులతో కలిసి, సాధారణంగా H₂ (ద్విపరమాణు హైడ్రోజన్ వాయువు)లో కనిపిస్తుంది.
• డ్యూటీరియం ( ²H)
  • ఇది కేంద్రకంలో 1 ప్రోటాన్ మరియు 1 న్యూట్రాన్ లను కలిగి ఉంటుంది.
  • హైడ్రోజన్ 2 కేంద్రకాన్ని ద్వితీయావగాచకం అంటారు.
  •  ఇది రేడియోధార్మికత కాదు.
  • దాని సమ్మేళనాలను రసాయన విశ్లేషణలో ఉపయోగిస్తారు మరియు హైడ్రోజన్ 1 కోసం ద్రావణులు ఉపయోగిస్తారు.
  • భారీ నీరు ప్రోటియంకు బదులుగా డ్యూటిరియంతో కూడిన అణువులతో సుసంపన్నం చేయబడుతుంది.
  • దీనిని కూలెంట్ గా మరియు న్యూట్రాన్ మోడరేటర్ గా ఉపయోగిస్తారు.
  • హైడ్రోజన్ 2 ను న్యూక్లియర్ ఫ్యూజన్ (కమర్షియల్)లో ఇంధనంగా కూడా ఉపయోగిస్తారు.
  • ఇది సహజంగా డ్యూటిరియం వాయువుగా ఏర్పడుతుంది.
• ట్రిటియం ( ³H )
  • న్యూట్రాన్లు, 1 ప్రోటాన్లు కేంద్రకంలో ఉంటాయి.
  • వాతావరణ వాయువులతో కాస్మిక్ కిరణాల ను సమ్మిళితం చేయడం వల్ల ప్రకృతిలో హైడ్రోజన్ 3 లేదా ట్రిటియం యొక్క చిన్న జాడలు సంభవిస్తాయి.
  • అణ్వాయుధ పరీక్షల సమయంలో వీటిని కూడా కొద్ది మొత్తంలో విడుదల చేస్తున్నారు.
  • ఇది రేడియోధార్మికత తో ఉంటుంది, బీటా క్షయం ద్వారా ఇది హీలియం 3గా క్షీణిస్తుంది.
  • హైడ్రోజన్ 3 పరమాణు ద్రవ్యరాశి3.0160492 u.

సరైన సమాధానం ట్రిటియం.

 Key Points

• హైడ్రోజన్ యొక్క అరుదైన మరియు రేడియోధార్మిక ఐసోటోప్‌ను ట్రిటియం లేదా హైడ్రోజన్-3 అంటారు.
• ఒక ప్రోటాన్ మరియు రెండు న్యూట్రాన్లు ట్రిటియం అణువు యొక్క కేంద్రకాన్ని తయారు చేస్తాయి.
• భూమిపై, ట్రిటియం సహజంగా చాలా అరుదుగా సంభవిస్తుంది.
• వాతావరణం e లో చాలా చిన్న మొత్తాలు ఉన్నాయి, ఇవి వాయువులు కాస్మిక్ కిరణాలతో సంకర్షణ చెందుతున్నప్పుడు సృష్టించబడతాయి.
• అణు రియాక్టర్‌లో లిథియం మెటల్ లేదా లిథియం కలిగిన సిరామిక్ గులకరాళ్ళను రేడియేషన్‌కు బహిర్గతం చేయడం ద్వారా, దానిని కృత్రిమంగా సృష్టించవచ్చు.
• గడియారాలు, తుపాకీ దృశ్యాలు మరియు అనేక సాధనాలు మరియు సాధనాల కోసం రేడియోల్యూమినిసెంట్ లైట్లలో ట్రిటియం శక్తి వనరుగా ఉపయోగించబడుతుంది.
• ఇది శాస్త్రీయ మరియు ఔషధ సెట్టింగ్‌లలో రేడియోధార్మిక ట్రేసర్‌గా పనిచేస్తుంది.
• మరింత అందుబాటులో ఉండే డ్యూటెరియంతో పాటు, ట్రిటియం టోకామాక్ రియా క్టర్లు మరియు హైడ్రోజన్ బాంబులలో అణు సంలీన ఇంధనంగా కూడా
•  Additional Information

• జినాన్:
  • Xenon పరమాణు సంఖ్య 54 మరియు Xe చిహ్నాన్ని కలిగి ఉంది.
  • ఇది మందపాటి, రంగులేని మరియు వాసన లేని నోబుల్ వాయువు, ఇది భూమి యొక్క వాతావరణంలో నిమిషాల స్థాయిలలో ఉంటుంది.
• సాంకేతికత:
  • రసాయన మూలకం టెక్నీషియం పరమాణు సంఖ్య 43 మరియు Tc దాని చిహ్నంగా ఉంది.
  • రేడియోధార్మిక ఐసోటోపులతో ఇది తేలికైన మూలకం.
• థోరియం:
  • థోరియం తక్కువ రేడియోధార్మికత కలిగిన లోహ రసాయన మూలకం .
  • ఇది పరమాణు సంఖ్య 90 మరియు Th గుర్తును కలిగి ఉంటుంది.

సరైన సమాధానం 2, అంటే హైడ్రోజన్.

• క్షార లోహాలతో కూడిన ఏకైక అలోహం హైడ్రోజన్.
• ఆవర్తన పట్టికలో ని 1 వ గ్రూపులో హైడ్రోజన్ మరియు క్షార లోహాలను ఉంచుతారు.
• హైడ్రోజన్ మరియు క్షార లోహాలు రెండూ వాటి సంయోజక కక్ష్యలో ఒకే ఎలక్ట్రాన్ ను కలిగి ఉండటం వల్ల ఇది అలా ఉంటుంది.
• క్షార లోహాలలో లిథియం(³Li), సోడియం (¹¹Na), పొటాషియం (¹⁹K), రుబీడియం (³⁷Rb), సీజియం (⁵⁵Cs), మరియు ఫ్రాన్సియం ((⁸⁷Fr) చేర్చ బడాయి.
• క్షార లోహాలు,క్షారమృతిక లోహాలు, ఎస్-బ్లాక్ మూలకాలను ఏర్పరుస్తుంది, ఎందుకంటే చివరి ఎలక్ట్రాన్ s-ఆర్బిటాల్ లోనికి ప్రవేశిస్తుంది.
• క్షార లోహాలు అత్యంత ప్రతి క్రియాత్మక, ప్రకాశమైన మరియు మృదువైన లోహాలు. +1 ఆవేశం కలిగిన కేటయానులుగా మారడం కోసo వాటి సంయోజక ఎలక్ట్రాన్ లను వదులుకోవటానికి సిద్ధంగా ఉంటాయి.
• ఇవి ఆమ్లాలతో చర్య జరిపి లవణం మరియు హైడ్రోజన్ వాయువును ఏర్పరుస్తుంది. ఉదా:.
  • 2Na + 2HCl → 2NaCl + H₂

సరైన సమాధానం 2, అంటే హైడ్రోజన్.

• క్షార లోహాలతో కూడిన ఏకైక అలోహం హైడ్రోజన్.
• ఆవర్తన పట్టికలో ని 1 వ గ్రూపులో హైడ్రోజన్ మరియు క్షార లోహాలను ఉంచుతారు.
• హైడ్రోజన్ మరియు క్షార లోహాలు రెండూ వాటి సంయోజక కక్ష్యలో ఒకే ఎలక్ట్రాన్ ను కలిగి ఉండటం వల్ల ఇది అలా ఉంటుంది.
• క్షార లోహాలలో లిథియం(³Li), సోడియం (¹¹Na), పొటాషియం (¹⁹K), రుబీడియం (³⁷Rb), సీజియం (⁵⁵Cs), మరియు ఫ్రాన్సియం ((⁸⁷Fr) చేర్చ బడాయి.
• క్షార లోహాలు,క్షారమృతిక లోహాలు, ఎస్-బ్లాక్ మూలకాలను ఏర్పరుస్తుంది, ఎందుకంటే చివరి ఎలక్ట్రాన్ s-ఆర్బిటాల్ లోనికి ప్రవేశిస్తుంది.
• క్షార లోహాలు అత్యంత ప్రతి క్రియాత్మక, ప్రకాశమైన మరియు మృదువైన లోహాలు. +1 ఆవేశం కలిగిన కేటయానులుగా మారడం కోసo వాటి సంయోజక ఎలక్ట్రాన్ లను వదులుకోవటానికి సిద్ధంగా ఉంటాయి.
• ఇవి ఆమ్లాలతో చర్య జరిపి లవణం మరియు హైడ్రోజన్ వాయువును ఏర్పరుస్తుంది. ఉదా:.
  • 2Na + 2HCl → 2NaCl + H₂

సరైన సమాధానం 1.

కాన్సెప్ట్:

• ఐసోటోప్‌లు: ఐసోటోప్‌లు ఒకే మూలకం యొక్క పరమాణువులు, ఇవి వేర్వేరు సంఖ్యలో న్యూట్రాన్‌లను కలిగి ఉంటాయి (ద్రవ్యరాశి సంఖ్య) కానీ అదే సంఖ్యలో ప్రోటాన్‌లు మరియు ఎలక్ట్రాన్‌లు (పరమాణు సంఖ్య).
• డ్యూటెరియం (భారీ హైడ్రోజన్) మరియు ట్రిటియం హైడ్రోజన్ యొక్క ఐసోటోప్‌లు.
   

వివరణ:

• హెవీ హైడ్రోజన్ (డ్యూటెరియం) ₁ D ² లేదా ₁ H ² .
• న్యూట్రాన్ల సంఖ్య = ద్రవ్యరాశి సంఖ్య(A) - పరమాణు సంఖ్య(Z)
• భారీ హైడ్రోజన్ కోసం, ద్రవ్యరాశి సంఖ్య = 2 మరియు పరమాణు సంఖ్య = 1.
• న్యూట్రాన్ల సంఖ్య = 1.

సరైన సమాధానం రంగులేనిది

కాన్సెప్ట్:

• విశ్వంలో అత్యధికంగా ఉండే వాయువు హైడ్రోజన్ .
• ఇది ఆవర్తన పట్టికలో మొదటి మూలకం .
• పరమాణు సంఖ్య 1
• హైడ్రోజన్ న్యూక్లియస్‌లో ఒక ప్రోటాన్ ఉంటుంది కానీ న్యూట్రాన్ ఉండదు.
• ఇది గాలి కంటే తేలికైనది మరియు నీటిలో కరగదు.
•  

వివరణ:

• హైడ్రోజన్ రంగులేని , వాసన లేని వాయువు.

• హైడ్రోజన్ సల్ఫైడ్ రంగులేని, మండే, చాలా ప్రమాదకరమైన వాయువు, మరియు ఇది “కుళ్ళిన గుడ్డు” వాసనతో ఉంటుంది.
• ఈ వాయువు యొక్క కొన్ని సాధారణ పేర్లు మురుగు వాయువు, దుర్వాసన తడి, చిత్తడి వాయువు మరియు ఎరువు వాయువు.
• ముడి పెట్రోలియం, సహజ వాయువు మరియు వేడి నీటి బుగ్గలలో ఇది సహజంగా సంభవిస్తుంది.
• ఇది నీటిలో కరగదు, ఇథనాల్, బెంజీన్ మరియు ఇథైల్ ఈథర్లలో కొద్దిగా కరుగుతుంది.
• అదనంగా, హైడ్రోజన్ సల్ఫైడ్ అత్యంత మండే వాయువు మరియు గ్యాస్ / గాలి మిశ్రమాలు పేలుళ్ళకు దారితీయవచ్చు.
• H2S వాయువు స్థాయి 100 ppm లేదా అంతకంటే ఎక్కువకు చేరినట్లయితే, జీవనం మరియు ఆరోగ్యానికి (IDLH) చాలా ప్రమాదకరం.

సరైన ఎంపిక 4 అంటే 1 మరియు 3 మాత్రమే.

• హైడ్రోజన్ తేలికైన వాయువు మరియు విశ్వంలో అత్యంత సమృద్ధిగా ఉండే మూలకం .
• హైడ్రోజన్ అధిక ఉష్ణోగ్రతలు మరియు పీడనాల వద్ద క్షయకారిణి. కాబట్టి, ప్రకటన II తప్పు.
• డ్యూటీరియం మరియు ప్రోటియం హైడ్రోజన్ యొక్క ఐసోటోప్‌లు
• హెవీ హైడ్రోజన్‌కి మరో పేరు డ్యూటెరియం.
• ఇందులో ఒక ప్రోటాన్ మరియు ఒక న్యూట్రాన్ ఉంటాయి.
• ప్రోటియమ్ కేంద్రకంలో న్యూట్రాన్లు లేవు .

సరైన సమాధానం హైడ్రోజన్.

Important Points 

క్షార లోహాలు:

• క్షార లోహాలు చల్లని నీటితో తీవ్రంగా చర్య జరుపుతాయి, ఫలితంగా హైడ్రోజన్ స్థానభ్రంశం చెందుతుంది.
• హైడ్రోజన్ (H), లిథియం (Li), సోడియం (Na), పొటాషియం (K), రుబీడియం (Rb), సీసియం (Cs), మరియు ఫ్రాన్సియం (Fr) లను క్షార భూమి లోహాలు అని అంటారు.
• క్షార భూమి లోహాలు మృదువైన, మెరిసే, తక్కువ కరిగే, అధిక రియాక్టివ్ లోహాలు, ఇవి గాలికి బహిర్గతం అయినప్పుడు మసకబారుతాయి. 
• క్షార లోహాలు చాలా రియాక్టివ్ గా ఉంటాయి, ఇవి స్వభావరీత్యా వాటి మూలక రూపంలో కనిపిస్తాయి, మరియు సాధారణంగా అయానిక సమ్మేళనాలుగా (హైడ్రోజన్ మినహా) కనిపిస్తాయి.
• అత్యధిక శక్తి కలిగిన ఆర్బిటాళ్లలో (ఎన్ఎస్1) వాటికి ఒకే ఒక్క సంయోజకత ఎలక్ట్రాన్ ఉంటుంది. 
• వీటికి తక్కువ ద్రవీభవన స్థానాలుంటాయి.
• ఈ మూలకాలు నీటితో తీవ్రంగా చర్య జరిపి లోహ హైడ్రాక్సైడ్, హైడ్రోజన్ వాయువు మరియు ఉష్ణాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. 

హైడ్రోజన్ బాంబ్

• ఇది ఒక సాధారణ హైడ్రోబెన్ బాంబుకి  చుట్టూ ఉన్న ప్రదేశంలోని డ్యూటెరియం ఆక్సైడ్ మరియు ట్రిటియం ఆక్సైడ్ మిశ్రమాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
• ప్రతిచర్య యొక్క మొదటి దశ ఎండోథెర్మిక్, అంటే డ్యూటెరియం ఆక్సైడ్ మరియు ట్రిటియం ఆక్సైడ్ మధ్య ప్రతిచర్య, అణు బాంబు పేలుడు నుండి పొందిన శక్తి ద్వారా ప్రారంభించబడుతుంది.
• ప్రతిచర్య యొక్క రెండవ దశ ఎక్సోథర్మిక్ అంటే శక్తి ఉత్పన్నమవ్వడం.
• అణు సమ్మేళనం
• రెండు లేదా తేలికైన కేంద్రకాల సమ్మేళనం తో బరువైన కేంద్రకాలను అందించడానికి జరిగే ప్రక్రియను అణు సమ్మేళనం అంటారు.
• ఇది చాలా ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతల వద్ద (>106K) మాత్రమే సంభవిస్తుంది, దీనిని థర్మోన్యూక్లియర్ రియాక్షన్స్ అని కూడా అంటారు. 
• దీనిని హైడ్రోజన్ బాంబులో ఉపయోగిస్తారు.
• సూర్యుడు మరియు నక్షత్రాల యొక్క శక్తి కూడా అణు సమ్మేళన ప్రతిచర్యల శ్రేణి ఫలితంగా ఉంటుంది.

 Additional Information 

అణు విచ్చినము

• ఇది కృత్రిమ పరివర్తన యొక్క దృగ్విషయం, దీనిలో భారీ కేంద్రకం విపరీతమైన శక్తి విడుదలతో దాదాపు పోల్చదగిన ద్రవ్యరాశి తో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ తేలికపాటి కేంద్రకాలు గా విడిపోతుంది.
• దీనిని 1939లో ఇద్దరు జర్మన్ శాస్త్రవేత్తలు ఒట్టో హాన్ మరియు ఫ్రిట్జ్ స్ట్రాస్‌మాన్ కనుగొన్నారు.

సరైన సమాధానం H2 .

ప్రధానాంశాలు

• హైడ్రోజన్ వాయువు మండేది.
• మండే పదార్థాలు చాలా తక్కువ జ్వలన ఉష్ణోగ్రతను కలిగి ఉంటాయి మరియు అలాంటి పదార్థాలు సులభంగా మంటలను అంటుకుంటాయి.
• జ్వలన ఉష్ణోగ్రత అనేది వేడిచేసినప్పుడు మండే పదార్ధం గాలిలో అగ్నిని తీసుకునే అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత .
• ఇది డయాటోమిక్ హైడ్రోజన్ వాయువు, ఇది చాలా మండుతుంది.
• వాస్తవానికి దహనం చేయడానికి లేదా మంటలను ఆర్పడానికి చాలా మండే పదార్థాలు అధిక సాంద్రతలో ఉండాలని దయచేసి గమనించండి. అయినప్పటికీ, హైడ్రోజన్ వాయువు విషయంలో, ఇది 4 శాతం నుండి 75 శాతం వరకు తక్కువ సాంద్రత వద్ద మండుతుంది.
• సూర్యరశ్మికి గురైనప్పుడు అది మండుతుందని హైడ్రోజన్‌లో గమనించబడింది మరియు ఉష్ణోగ్రతలో చాలా చిన్న పెరుగుదల కూడా దహనానికి కారణం కావచ్చు ఎందుకంటే దాని అధిక ప్రతిచర్య స్వభావం.
• ఈ దహన ప్రతిచర్య:-
  • 2H₂ (గ్యాస్) + O ₂ (గ్యాస్) = 2H₂O (ద్రవ) + 572 kJ శక్తి (286kJ/mol H₂ )
• ఎసిటిలీన్, అమ్మోనియా, హైడ్రోజన్, ప్రొపేన్, ప్రొపైలిన్ మరియు మీథేన్ అన్నీ మండే వాయువులు, వీటిని ఇంధన వాయువులు అని కూడా అంటారు.

మిస్టేక్ పాయింట్లు

• లేపేది , మండేది అంటే ఒకటే కాదు . ఏదైనా మంటగా ఉంటే, చెక్క ముక్క వంటి వాటికి నిప్పు పెట్టవచ్చు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, మండే పదార్ధం అంటే ఎటువంటి జ్వలన అవసరం లేకుండా మంటల్లోకి పగిలిపోయే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
• మండే వాటికి ఎదురుగా మంట ఉండదు.

సరైన సమాధానం ట్రిటియం

• అత్యంత స్థిరమైన రేడియోధార్మిక ఐసోటోప్ ట్రిటియం, 12.32 సంవత్సరాల అర్ధాయుష్షుతో 

• హైడ్రోజన్ ఆవర్తన పట్టికలో మొదటి మూలకం మరియు పరమాణు సంఖ్య ఒకటి.
  • ఒకే పరమాణు సంఖ్యను కలిగి యుండి, వేర్వేరు ద్రవ్యరాశి సంఖ్య కలిగిన మూలకాలను ఐసోటోపులు అంటారు.
  • హైడ్రోజన్ యొక్క మూడు ఐసోటోపులు, ప్రోటియం 1H1, డ్యూటీరియం 1H2 లేదా D, మరియు చివరిగా ట్రిటియం 1H3 లేదా T.
  • ఐసోటోపులు వేర్వేరు సంఖ్యలో న్యూట్రాన్లు ఉండడం వల్ల వేరుగా ఉంటాయి.
  • ప్రోటియంలో న్యూట్రాన్ల ఉనికి లేదు. అయితే, న్యూట్రాన్లు ఏవీ లేవు. అయితే, డ్యూటిరియంలో మనకు ఒక న్యూట్రాన్ ఉంటుంది. ట్రిటియంలో మనకు రెండు న్యూట్రాన్లు ఉంటాయి.
  • హైడ్రోజన్ యొక్క అత్యంత ప్రముఖ రూపం ప్రోటియం, 0.0156% హైడ్రోజన్ భూమి ఉపరితలంపై డ్యూటిరియంగా ఉంటుంది.
  • 1018 లో ప్రతి 1018 పరమాణువులకు ఒక పరమాణువు గాఢత ఉంటుంది. హైడ్రోజన్ యొక్క ఈ మూడు ఐసోటోపులలో.

​

• హైడ్రోజన్ యొక్క ఈ మూడు ఐసోటోపులలో, తక్కువ శక్తి బి కణాలను విడుదల చేసే ప్రకృతిలో రేడియోధార్మికత మాత్రమే ట్రిటియం.
• ఐసోటోపుల ఎలక్ట్రానిక్ విన్యాసం ఒకేవిధంగా ఉంటుంది కాబట్టి, అవన్నీ ఒకే విధమైన రసాయన లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. కానీ వారి ప్రతిచర్య రేట్లలో తేడా ఉంది, ఇది విభిన్న బాండ్ డిస్ అసోసియేషన్ ఎంథాల్పీస్ కారణంగా జరుగుతుంది.
• ద్రవ్యరాశిలో పెద్ద వ్యత్యాసాల కారణంగా అవి విభిన్న భౌతిక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి.
• భూమి మీద హైడ్రోజన్ సంభవించడం దాని కాంతి స్వభావం కారణంగా కష్టం.
• కలిపి ఇది భూమి యొక్క క్రస్ట్ మరియు మహాసముద్రాలలో సంభవించే హైడ్రోజన్లో 15.4% ఏర్పడుతుంది.
• హైడ్రోజన్ మొక్క మరియు జంతు కణజాలాలు, హైడ్రోకార్బన్లు, ప్రోటీన్లు, హైడ్రైడ్లు మరియు అనేక ఇతర సమ్మేళనాలలో కూడా సంభవిస్తుంది.
• విశ్వంలో, హైడ్రోజన్ అత్యంత సమృద్ధిగా ఉన్న మూలకం (మొత్తం ద్రవ్యరాశిలో 70%) మరియు ఇది సౌర వాతావరణంలో ప్రధాన అంశం కూడా.
• బృహస్పతి మరియు శని వంటి భారీ గ్రహాలు కూడా ప్రధానంగా హైడ్రోజన్ ను కలిగి ఉంటాయి.

​ 

• ప్రోటియం ( ¹H )
  • హైడ్రోజన్ యొక్క సాధారణ ఐసోటోపుల్లో ఇది ఒకటి.
  • ప్రకృతిలో 99.98% సమృద్ధిగా ఉంది.
  • ఈ ఐసోటోపు కేంద్రకం లో ఒకే ప్రోటాన్ ఉంటుంది. ఈ ప్రోటాన్ ఏ సమయంలోనూ క్షీణించలేదని నివేదించబడింది.
  • ప్రోటియం ద్రవ్యరాశి 1.007825 amu.
  • హైడ్రోజన్ సాధారణంగా ఇతర పరమాణువులతో కలిసి, సాధారణంగా H₂ (ద్విపరమాణు హైడ్రోజన్ వాయువు)లో కనిపిస్తుంది.
• డ్యూటీరియం ( ²H)
  • ఇది కేంద్రకంలో 1 ప్రోటాన్ మరియు 1 న్యూట్రాన్ లను కలిగి ఉంటుంది.
  • హైడ్రోజన్ 2 కేంద్రకాన్ని ద్వితీయావగాచకం అంటారు.
  •  ఇది రేడియోధార్మికత కాదు.
  • దాని సమ్మేళనాలను రసాయన విశ్లేషణలో ఉపయోగిస్తారు మరియు హైడ్రోజన్ 1 కోసం ద్రావణులు ఉపయోగిస్తారు.
  • భారీ నీరు ప్రోటియంకు బదులుగా డ్యూటిరియంతో కూడిన అణువులతో సుసంపన్నం చేయబడుతుంది.
  • దీనిని కూలెంట్ గా మరియు న్యూట్రాన్ మోడరేటర్ గా ఉపయోగిస్తారు.
  • హైడ్రోజన్ 2 ను న్యూక్లియర్ ఫ్యూజన్ (కమర్షియల్)లో ఇంధనంగా కూడా ఉపయోగిస్తారు.
  • ఇది సహజంగా డ్యూటిరియం వాయువుగా ఏర్పడుతుంది.
• ట్రిటియం ( ³H )
  • న్యూట్రాన్లు, 1 ప్రోటాన్లు కేంద్రకంలో ఉంటాయి.
  • వాతావరణ వాయువులతో కాస్మిక్ కిరణాల ను సమ్మిళితం చేయడం వల్ల ప్రకృతిలో హైడ్రోజన్ 3 లేదా ట్రిటియం యొక్క చిన్న జాడలు సంభవిస్తాయి.
  • అణ్వాయుధ పరీక్షల సమయంలో వీటిని కూడా కొద్ది మొత్తంలో విడుదల చేస్తున్నారు.
  • ఇది రేడియోధార్మికత తో ఉంటుంది, బీటా క్షయం ద్వారా ఇది హీలియం 3గా క్షీణిస్తుంది.
  • హైడ్రోజన్ 3 పరమాణు ద్రవ్యరాశి3.0160492 u.

సరైన సమాధానం రంగులేని.

వివరణ:

• హైడ్రోజన్ విశ్వంలో అత్యధికంగా లభించే వాయువు.
• హైడ్రోజన్ అనే రసాయన మూలకం H గుర్తును మరియు పరమాణు సంఖ్య 1ని కలిగి ఉంటుంది.
• ఇది ఆవర్తన పట్టికలో మొదటి మూలకం.
• హైడ్రోజన్ కేంద్రకంలో ఒక ప్రోటాన్ ఉంటుంది కానీ న్యూట్రాన్ ఉండదు.
• ఇది నీటిలో కరగదు మరియు గాలి కంటే తేలికైనది.
• ప్రకృతిలో, హైడ్రోజన్ వాయువు రంగులేని, వాసన లేని, విషం లేని మరియు రుచిలేనిది.
• ఇది దహనశీల వాయువు, కానీ ఇది దహనాన్ని మద్దతు ఇవ్వదు

అందువల్ల, హైడ్రోజన్ వాయువు రంగు రంగులేనిది.