Question
Download Solution PDFगांडूळ हे शेतकऱ्यांचे मित्र मानले जातात. त्यासाठी खालीलपैकी योग्य कारणे निवडा:
A. गांडूळ मृत पाने आणि झाडे खातात आणि त्यांची विष्ठा मृदा सुपीक बनवते.
B. गांडूळ तण खातात आणि मुख्य पीक संरक्षित करतात.
C. गांडूळ जमिनीखाली खोदून माती मऊ करतात.
D. गांडुळांनी बनवलेल्या बोगद्यांमुळे जमिनीत हवा आणि पाणी सहज प्रवेश करतात.Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFस्पष्टीकरण:
गांडूळ:
- गांडूळ हा लाल-तपकिरी भूभागाचा अपृष्ठवंशीय प्राणी आहे.
- ते ओलसर मातीच्या वरच्या थरात राहतात.
- दिवसा ते माती खणून आणि गिळून बनवलेल्या बिळात राहतात.
- पृथ्वीच्या नैसर्गिक चक्रात गांडूळ महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
- गांडूळ बोगदे बनवण्यासाठी जमिनीखाली खोदून माती मऊ करतात.
- ते फक्त त्यांच्या सतत खाण्याद्वारे आणि पोपिंगद्वारे सेंद्रिय पदार्थांचे विघटन करण्यात आणि मातीची सुपीकता वाढविण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात,
- गांडुळांचा वापर मासेमारी आणि कंपोस्टसाठी करता येतो.
- गांडूळ ज्या परिसंस्थेमध्ये राहतात आणि प्रजनन करतात त्यांच्यासाठी ते महत्त्वाचे आहेत.
- ते शेतकरी मित्र म्हणून ओळखले जातात कारण त्यांचे कंपोस्ट माती समृद्ध करण्यास आणि भरपूर उत्पादन देण्यास मदत करते.
- प्रवर्ग: प्राणी
- प्रसृष्टी: ॲनेलिडा
- वर्ग: क्लिटेलटा
- कुटुंब: लुम्ब्रिसिडिया
Important Points
गांडूळ शेतकऱ्यांसाठी अनेक प्रकारे उपयुक्त आहेत:
- गांडूळ जमिनीत बीळ खोदून माती सच्छिद्र बनवतात. त्यामुळे त्यांना शेतकऱ्यांचे मित्र म्हटले जाते.
- गांडुळांचा नायट्रोजनयुक्त कचरा आणि इतर टाकाऊ पदार्थ वनस्पतींसाठी अन्न तयार करतात.
- गांडुळांनी जमिनीची सुपीकता वाढविण्याच्या या प्रक्रियेला गांडूळ खत म्हणतात.
- मासे पकडण्यासाठी गांडुळांचा वापर माशांचे खाद्य म्हणून केला जातो.
- भारतातील काही आदिवासी कावीळ, मूळव्याध, अतिसार, मूत्राशयातील खडे इत्यादींवर औषध म्हणून गांडुळांचा वापर करतात.
- गांडूळ मातीची आम्लता आणि क्षारता दोन्ही कमी करतात आणि वनस्पतींच्या वाढीसाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण करतात.
- मातीतील गांडुळांची घनता हे निरोगी मातीचे चांगले सूचक मानले जाते कारण ते मातीची पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता आणि आर्द्रता वाढवतात.
अशाप्रकारे,
A) गांडूळ मृत पाने आणि झाडे खातात आणि त्यांची विष्ठा मृदा सुपीक बनवते. - योग्य.
B) गांडूळ तण खातात आणि मुख्य पीक संरक्षित करतात. - अयोग्य
C) गांडुळे ज्या शेतात राहतात त्या शेतातील माती खोलवर खणून मऊ करतात. - योग्य
D) गांडुळांनी बनवलेल्या बोगद्यांमुळे जमिनीत हवा आणि पाणी सहज प्रवेश करतात. - योग्य
Last updated on Apr 30, 2025
-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.
-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.
-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.
-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.
-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.
-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.