हरिजन सेवक संघाचे संस्थापक कोण होते?

This question was previously asked in
WBCS Prelims 2017 Official Paper
View all WBCS Papers >
  1. बाळ गंगाधर टिळक
  2. एनएम लोखंडे
  3. महात्मा गांधी
  4. बी. आर. आंबेडकर

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : महात्मा गांधी
Free
Most Asked Topics in UPSC CSE Prelims - Part 1
10.8 K Users
10 Questions 20 Marks 12 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर महात्मा गांधी आहे.

  • अखिल भारतीय हरिजन सेवक संघ ही एक स्वतंत्र देशाच्या स्तरावीर  ना-नफा स्वयंसेवी संस्था असून तिच्या  26 राज्यांमधील शाखा आहेत.
  • या संस्थेची स्थापना सप्टेंबर 1932 मध्ये पुण्यातील येरवडा तुरुंग येथे गांधीजींच्या महत्त्वपूर्ण उपोषणाच्या पार्श्वभूमीवर झाली आणि याचा परिणाम म्हणून ऐतिहासिक पूना करार करण्यात आला.
  • तत्काळ ऐतिहासिक पार्श्वभूमी 1931 मध्ये लंडनमधील दुसर्‍या गोलमेज परिषदेची आहे जेव्हा गांधीजींनी हिंदू समाजातील दबलेल्या वर्गाला स्वतंत्र मतदार गटामध्ये विभाजन करण्यास विरोध केला.
  • गांधीजींनी त्यात ब्रिटिश सरकारचे फोडा आणि राज्य करा हे धोरणा अतंर्गत हिंदू समाजात फूट पाडण्याचे शडयंत्र पाहिले.
  • अस्पृश्यतेचा सामना करण्यासाठी संघाची स्थापना झाली आणि हरिजन नावाचा एक नवीन साप्ताहिक सुरू करण्यात आले.
  • हरिजन म्हणजे देवाची मुले, हे गांधीजींनी अस्पृश्यांना दिलेले नाव होते.

बाळ गंगाधर टिळक
  • स्वातंत्र्यसेनानी आणि वकील बाल गंगाधर टिळक यांना लोकमान्य टिळक म्हणूनही ओळखले जाते.
  • त्यांनी आणि गोपाल गणेश आगरकर व इतर सहकारी यांच्यांसोबत डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीचे संस्थापक होते (1884).
  • प्रसिद्ध घोषणा: "स्वराज हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि मी ते मिळणारच!"
  • लाला लाजपत राय आणि बिपीन चंद्र पाल यांच्यासह ते जहालमतवादी नेते असलेल्या लाल-बाल-पाल त्रिकुटात सहभागी झाले होते.
  • टिळकांनी बेळगाव येथे एप्रिल 1916 मध्ये ऑल इंडिया होम रुल लीगची स्थापना केली होती.
  • टिळक यांच्या अध्यक्षतेखालील लखनौ करार (1916) आणि राष्ट्रवादी संघर्षात हिंदू-मुस्लिम ऐक्यासाठी मोहम्मद अली जिन्ना यांच्या नेतृत्वात अखिल भारतीय मुस्लिम लीग यांमध्ये सामील होते.
एनएम लोखंडे
  • ते भारतातील कामगार संघटनेच्या चळवळीचे जनक होते.
  • ते 'फुलमाळी' समाजातील होते.
  • त्यांनी भारतात पहिली कामगार संघटना सुरू केली - ‘बॉम्बे मिल हँड्स असोसिएशन’.
बी. आर. आंबेडकर
  • डॉ भीमराव रामजी आंबेडकर हे भारताचे पहिले कायदे व न्याय मंत्री होते.
  • त्यांना भारतीय राज्यघटनेचे जनक म्हणून ओळखले जाते.
  • त्यांचा राजकीय पक्ष: अनुसूचित जाती महासंघ, स्वतंत्र कामगार पक्ष, रिपब्लिकन पार्टी ऑफ इंडिया.
  • त्यांची सामाजिक संस्था: बहिष्कृत हितकारिणी सभा, समता सैनिक दल.
Latest WBCS Updates

Last updated on May 1, 2025

-> Commission has released the new Scheme & Syllabus for WBCS Exam 2025. The topics and exam pattern for prelims and mains is mentioned in the detailed syllabus.

-> The West Bengal Public Service Commission (WBPSC) will soon release the detailed WBCS Notification for various Group A, Group B, Group C & D posts.

-> Selection of the candidates is based on their performance in the prelims, mains, and interviews.

-> To crack the examination like WBCS, candidates need to check the WBCS Previous Year Papers which help you in preparation. Candidates can attempt the WBCS Test Series.

Get Free Access Now
Hot Links: rummy teen patti teen patti - 3patti cards game happy teen patti