लिङ्ग MCQ Quiz in বাংলা - Objective Question with Answer for लिङ्ग - বিনামূল্যে ডাউনলোড করুন [PDF]

Last updated on Mar 21, 2025

পাওয়া लिङ्ग उत्तरे आणि तपशीलवार उपायांसह एकाधिक निवड प्रश्न (MCQ क्विझ). এই বিনামূল্যে ডাউনলোড করুন लिङ्ग MCQ কুইজ পিডিএফ এবং আপনার আসন্ন পরীক্ষার জন্য প্রস্তুত করুন যেমন ব্যাঙ্কিং, এসএসসি, রেলওয়ে, ইউপিএসসি, রাজ্য পিএসসি।

Latest लिङ्ग MCQ Objective Questions

Top लिङ्ग MCQ Objective Questions

लिङ्ग Question 1:

'रावणः रामस्य दारान् सीताम् अपहरत्' वाक्यस्य रेखाङ्कित पदस्य किं लिङ्गमस्ति?

  1. पुल्लिङ्गम्
  2. स्त्रीलिङ्गम्
  3. नपुसंकलिङ्गम्
  4. अलिङ्गम्

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : पुल्लिङ्गम्

लिङ्ग Question 1 Detailed Solution

प्रश्नार्थ - 'रावणः रामस्य दारान् सीताम् अपहरत्' इस वाक्य में रेखांकित पद में लिंग क्या है?

'दारान्' पद संस्कृत प्रातिपदिक 'दार' (पु.) इस नित्य बहुवचन का द्वितीया विभक्ति का रूप है।

विभक्ति बहुवचन
प्रथमा दाराः
द्वितीया दारान्
तृतीया दाराभिः
चतुर्थी दाराभ्यः
पंचमी दाराभ्यः
षष्ठी दाराणाम्
सप्तमी दारासु
संबोधन हे दाराः!

लिङ्ग Question 2:

“विद्वान्” पदस्य स्त्रीलिङ्गरूपमस्ति -  

  1. विदुषी
  2. विद्वाना
  3. विद्वानी 
  4. विदुषा

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : विदुषी

लिङ्ग Question 2 Detailed Solution

प्रश्नानुवाद - "विद्वान्" शब्द का स्त्रीलिंग रूप है -

स्पष्टीकरण -

“विद्वान्” पदस्य स्त्रीलिङ्गरूपमस्ति 'विदुषी'। 

"विद्वान्" शब्द का स्त्रीलिंग रूप है 'विदुषी'

'विद्वान' और 'विदुषी' श्ब्द का प्रयोग बुद्धिमान, शिक्षित, पण्डित, शास्त्रों में निपुन व्याक्ति के लिए उपयोग किया जाता है.। 'विद्वान' पुरुष के लिए उपयोग किया जाता है और 'विदुषी' स्त्री के लिए उपयोग किया जाता है।

लिङ्ग Question 3:

स्त्रीलिङ्गस्य किं शब्दस्य रूपं नास्ति ?

  1. कान्
  2. कया
  3. कयोः
  4. कासाम्

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : कान्

लिङ्ग Question 3 Detailed Solution

प्रश्नानुवाद - स्त्रीलिङ्ग का कौनसे शब्द का रूप नहीं है ?

स्पष्टीकरण - दिये गये विकल्पों में कान् शब्दरूप स्त्रीलिंग का रूप नहीं है।

  • कान् शब्दरूप किम् (क्या/कौन) सर्वनाम शब्द के पुल्लिंग द्वितीया विभक्ति-बहुवचन का रूप है।
  • अन्य सभी विकल्प कया, कयोः, कासाम् स्त्रीलिंग (किम्) सर्वनाम के शब्दरूप हैं।
  • कयोः रूप पुल्लिंग और स्त्रीलिंग दोनों में प्राप्त होता है।

 

अतः स्पष्ट है कि यहाँ कान् स्त्रीलिंग शब्दरूप नहीं हैं।

Additional Information

किम् (क्या) स्त्रीलिंग सर्वनाम शब्दरूप का प्रयोग निम्नलिखित है-

विभक्ति

एकवचन

द्विवचन

बहुवचन

प्रथमा

का

के

काः

द्वितीया

काम्

के

काः

तृतीया

कया

काभ्याम्

काभिः

चतुर्थी

कस्यै

काभ्याम्

काभ्यः

पंचमी

कस्याः

काभ्याम्

काभ्यः

षष्ठी

कस्याः

कयोः

कासाम्

सप्तमी

कस्याम्

कयोः

कासु

लिङ्ग Question 4:

'मित्र' पद किस लिंग में प्रयुक्त होता है?

  1. पुल्लिंग
  2. स्त्रीलिंग
  3. नपुंसकलिंग
  4. सभी लिंगो में

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : नपुंसकलिंग

लिङ्ग Question 4 Detailed Solution

स्पष्टीकरणम् -

  • संस्कृत व्याकरण में तीन लिंगों की गणना की गयी है। पुल्लिंग, स्त्रीलिंग व नपुंसकलिंग।
  • संस्कृत व्याकरण में मित्र शब्द की गणना नपुंसकलिंग में की गई है। मित्र नपुंसकलिंग शब्द है। 
 

अतः यहाँ नपुंसकलिंग सही उत्तर है।

Additional Information

मित्र शब्दरूप अकारान्त नपुंसकलिंग का उपयोग निम्नलिखित है-

विभक्ति

एकवचन

द्विवचन

बहुवचन

प्रथमा

मित्रम्

मित्रे

मित्राणि

द्वितीया

मित्रम्

मित्रे

मित्राणि

तृतीया

मित्रेण

मित्राभ्याम्

मित्रैः

चतुर्थी

मित्राय

मित्राभ्याम्

मित्रेभ्यः

पंचमी

मित्रात्

मित्राभ्याम्

मित्रेभ्यः

षष्ठी

मित्रस्य

मित्रयोः

मित्राणाम्

सप्तमी

मित्रे

मित्रयोः

मित्रेषु

सम्बोधन

हे मित्र!

हे मित्रे

हे मित्राणि

लिङ्ग Question 5:

मोहन-सोहनौ मे मित्रे स्तः। इस वाक्य में नपुंसकलिंग में प्रयुक्त पद है-

  1. मोहन
  2. सोहनौ
  3. मित्रे
  4. उपर्युक्त में से कोई नहीं

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : मित्रे

लिङ्ग Question 5 Detailed Solution

स्पष्टीकरण - 

  • मोहन-सोहनौ मे मित्रे स्तः। (मोहन और सोहन मेरे मित्र हैं।)

 

यहाँ मित्रे शब्द नपुंसकलिंग पद है। मित्रम् शब्द की गणना संस्कृत में नपुंसकलिंग के अन्तर्गत की गई है। 

 

  • मोहन और सोहन पुल्लिंग शब्द है।
  • मे (अस्मद् सर्वनाम शब्द) है। (षष्ठी विभक्ति-एकवचन)
  • स्तः - अस् धातुरूप है। (प्रथमपुरुष-द्विवचन)
 

अतः यहाँ मित्रे सही विकल्प है।

Additional Information

मित्रम् (सखा, दोस्त) शब्दरूप नपुंसकलिग का प्रयोग निम्नलिखित है।

विभक्ति

एकवचन

द्विवचन

बहुवचन

प्रथमा

मित्रम्

मित्रे

मित्राणि

द्वितीया

मित्रम्

मित्रे

मित्राणि

तृतीया

मित्रेण

मित्राभ्याम्

मित्रैः

चतुर्थी

मित्राय

मित्राभ्याम्

मित्रेभ्यः

पंचमी

मित्रात्

मित्राभ्याम्

मित्रेभ्यः

षष्ठी

मित्रस्य

मित्रयोः

मित्रानाम्

सप्तमी

मित्रे

मित्रयोः

मित्रेषु

सम्बोधन

हे मित्र

हे मित्रे

हे मित्राणि

लिङ्ग Question 6:

यदा स्त्रीलिङ्गं पुल्लिङ्गं विशेष्ये स्तः तदा विशेषणं भविष्यति - 

  1. पुल्लिङ्गे द्विवचने
  2. पुल्लिङ्गे बहुवचने
  3. स्त्रीलिङ्गे द्विवचने
  4. नपुंसकलिङ्गे द्विवचने
  5. उत्तरं न दातुमिच्छामि

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : पुल्लिङ्गे द्विवचने

लिङ्ग Question 6 Detailed Solution

प्रश्न अनुवाद - जब स्त्रीलिङ्ग पुल्लिङ्ग का विशेष्य है, तब विशेषण होगा -

स्पष्टीकरण -

  • स्त्रीलिङ्ग शब्द - सीता 
  • पुल्लिङ्ग शब्द - राम 
  • विशेषण शब्द - सुन्दर 

 

  • विग्रह - सीतारामौ (यहां पर राम शब्द में द्विवचन का प्रयोग हुआ है I हमेशा जो शब्द बाद में होता है, उसी शब्द का लिङ्ग निर्धारण किया जाता है I)
  • राम पुल्लिङ्ग द्विवचन का होने से विशेषण शब्द 'सुन्दर' में भी द्विवचन का प्रयोग होगा और शब्द 'सुन्दरौ' बनेगा I 

 

अत: इस प्रकार हम कह सकते है कि 'पुल्लिङ्गे द्विवचने' उचित विकल्प है I 

Additional Information

विशेषण -

संज्ञा या सर्वनाम की विशेषता बताने वाले शब्द को विशेषण कहते है I जैसे - सीता और राम की विशेषता सुन्दर शब्द के द्वारा बतला रहा है I इसीलिये 'सुन्दर' शब्द विशेषण है I

विशेष्य -

विशेषण जिस संज्ञा या सर्वनाम की विशेषता बताता है, उसे विशेष्य कहते है I जैसे - सुन्दर शब्द सीता और राम की विशेषता बतला रहा है I इसीलिये 'सीता और राम' विशेष्य है I

लिङ्ग Question 7:

दारशब्दः कस्मिन् वचने वर्तते?

  1. बहुवचने।
  2. द्वैकवचने।
  3. एकवचने।
  4. द्विवचने।

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : बहुवचने।

लिङ्ग Question 7 Detailed Solution

प्रश्नानुवाद - 'दार' शब्द किस वचन में है?

स्पष्टीकरण - 

दारशब्दः बहुवचने वर्तते।

दार शब्द बहुवचन में है।

क्योंकि, 'दार' शब्द नित्य बहुवचनान्त पुल्लिङ्ग श्ब्द है। 'दार' शब्द का अर्थ है - स्त्री, पत्नी, भार्या।

Hint'दार' शब्द का सम्पूर्ण रूप -

विभक्ति वचन
प्रथमा दाराः
द्वितीया दारान्
तृतीया दारैः
चतुर्थी दारेभ्यः
पञ्चमी दारेभ्यः
षष्ठी दाराणाम्
सप्तमी दारेषु
सम्बोधन दाराः

लिङ्ग Question 8:

पुंलिङ्गः गृहशब्दः कस्मिन् वचने एव प्रवर्तते?

  1. द्विवचने
  2. बहुवचने
  3. एकवचने द्विवचने च
  4. एकवचने

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : बहुवचने

लिङ्ग Question 8 Detailed Solution

प्रश्न का हिंदी भाषांतर : पुंंलिंग में गृह यह शब्द किस लिंग में प्रयुक्त होता है?

स्पष्टीकरण - 

पुंंलिंग में गृह यह शब्द केवल बहुवचन में प्रयुक्त होता है।

 

बहुवचन

प्रथमा

गृहा:

द्वितीया

गृहान्

तृतीया

गृहै:

चतुर्थी

गृहेभ्य:

पञ्चमी

गृहेभ्य:

षष्ठी

गृहाणाम्

सप्तमी

गृहेषु

 

अतः स्पष्ट है, 'बहुवचने' यह इस प्रश्न का सही उत्तर है।

लिङ्ग Question 9:

कति लिङ्गा?

  1. 03
  2. 02
  3. 06
  4. 04

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : 03

लिङ्ग Question 9 Detailed Solution

स्पष्टीकरण -

  • संस्कृत व्याकरण में तीन लिंगों की गणना की गयी है। पुल्लिंग, स्त्रीलिंग, नपुंसकलिंग।

 

  • पुल्लिंग - जिस शब्द में पुरुष जाति का बोध होता है, उसे पुल्लिंग कहते हैं। (जैसे - रामः, बालकः, सः)
    • : बालकः अस्ति।
    • तौ बालकौ स्तः।
    • ते बालकाः सन्ति।
  • स्त्रीलिंग - जिस शब्द से स्त्री जाति का बोध होता है, उसे स्त्रीलिंग कहते हैं। (जैसे - रमा, बालिका, सा)
    • सा बालिका अस्ति।
    • ते बालिके स्तः।
    • ताः बालिकाः सन्ति।
  • नपुंसकलिंग - वस्तुओं का बोध कराने वाले शब्द, नपुंसकलिंग कहे जाते हैं। (जैसे - फलम् , गृहम्, पुस्तकम्)
    • तत् फलम् अस्ति।|
    • ते फले स्तः।
    • तानि फलानि सन्ति।|

 

इस तरह संस्कृत व्याकरण में तीन लिंगों की गणना की गई है।

लिङ्ग Question 10:

अप् शब्दः कस्मिन् लिङ्गे वर्तते?

  1. स्त्रीलिङ्गे।
  2. पुंनपुंसके।
  3. नपुंसकलिङ्गे।
  4. पुंलिङ्गे।

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : स्त्रीलिङ्गे।

लिङ्ग Question 10 Detailed Solution

प्रश्नानुवाद - 'अप्' शब्द किस लिङ्ग में है?

स्पष्टीकरण - 

  • 'अप्' शब्द स्त्रीलिङ्ग में है।
  • 'अप्' शब्द का अर्थ है - जल।
  • 'अप्' शब्द सर्वदा बहुवचन में प्रयुक्त होता है।

Additional Information

'अप्' स्त्रीलिङ्ग शब्द के सम्पूर्ण रूप

विभक्ति बहुवचन
प्रथमा आपः
द्वितीया अपः
तृतीया अद्भिः
चतुर्थी अद्भ्यः
पञ्चमी अद्भ्यः
षष्ठी अपाम्
सप्तमी अप्सु
सम्बोधन आपः
Get Free Access Now
Hot Links: teen patti wink teen patti master real cash lotus teen patti teen patti master old version