भारतातील STEM आणि उच्च शिक्षणात महिलांच्या सहभागाबाबत खालील विधाने विचारात घ्या:

विधान-।: भारतातील STEM (विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित) क्षेत्रातील एकूण नोंदणीपैकी 50% पेक्षा जास्त महिला आहेत.

विधान-II: 2021-22 मध्ये भारतातील उच्च शिक्षणात महिलांची नोंदणी 2.07 कोटींवर पोहोचली, जी एकूण विद्यार्थीसंख्येच्या जवळपास 50% आहे.

वरील विधानांच्या बाबतीत खालीलपैकी कोणते योग्य आहे?

Question

Question

विधान-I आणि विधान-II दोन्ही योग्य आहेत आणि विधान-II हे विधान-I चे योग्य स्पष्टीकरण आहे.
विधान-I आणि विधान-II दोन्ही योग्य आहेत, परंतु विधान-II हे विधान-I चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.
विधान-I योग्य आहे, परंतु विधान-II अयोग्य आहे.
विधान-I अयोग्य आहे, परंतु विधान-II योग्य आहे.

Answer 1

योग्य उत्तर पर्याय 4 आहे.

In News

2025 च्या आंतरराष्ट्रीय महिला दिनानिमित्त, महिला शिक्षण आणि STEM मधील सहभागातील भारताची प्रगती अधोरेखित करण्यात आली, ज्यामध्ये उच्च शिक्षणात लिंग समानतेला प्रोत्साहन देणाऱ्या धोरणांवर लक्ष केंद्रित करण्यात आले.

Key Points

भारतातील एकूण STEM नोंदणीपैकी STEM क्षेत्रातील महिलांचे प्रमाण 42.57% (41.9 लाख) आहे, जे 50% पेक्षा जास्त नाही. म्हणून, विधान-I अयोग्य आहे.
2021-22 मध्ये उच्च शिक्षणात महिलांची नोंदणी 2.07 कोटींवर पोहोचली, जी एकूण उच्च शिक्षण नोंदणीच्या (4.33 कोटी) जवळपास 50% आहे. म्हणून, विधान-II योग्य आहे.

Additional Information

STEM उपक्रम:
- विज्ञान ज्योती (2020): कमी प्रतिनिधित्व असलेल्या भागात मुलींसाठी STEM शिक्षणाला प्रोत्साहन देते.
- परदेशी फेलोशिप योजना: जागतिक संशोधनात महिला शास्त्रज्ञांना पाठिंबा देते.
- डिजिटल लर्निंग प्लॅटफॉर्म: स्वयं, स्वयं प्रभा आणि राष्ट्रीय डिजिटल लायब्ररी STEM शिक्षणाची उपलब्धता सुधारतात.
उच्च शिक्षण वाढ:
- 2017-18 पासून उच्च शिक्षणात महिलांच्या एकूण नोंदणी प्रमाणाने (GER) पुरुषांच्या GER पेक्षा जास्त वाढ केली आहे.
- महिला-पुरुष प्राध्यापकांच्या गुणोत्तरात लक्षणीय सुधारणा झाली आहे, 2021-22 मध्ये प्रति 100 पुरुष प्राध्यापकांमागे 77 महिला प्राध्यापकांपर्यंत पोहोचले आहे.